યુરોપિયન કંપની એરબસ ડિફેન્સ એન્ડ સ્પેસ (ADSpace) એ ભારતને પહેલું C-295 ટેક્ટિકલ મિલિટરી એર લિફ્ટ પ્લેન સોંપ્યું. એર ચીફ માર્શલ વીઆર ચૌધરીએ આ પ્લેનને સ્પેનના સેવિલે શહેરમાં રિસીવ કર્યું હતું.
આ ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટને 15 સપ્ટેમ્બરે દિલ્હી લાવવામાં આવશે. એર ચીફ એક દિવસ પહેલાં જ પ્લેન લેવા સ્પેન પહોંચી ગયા હતા. આ એરક્રાફ્ટને ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટ એવરો-748ને બદલવા માટે લાવવામાં આવી રહ્યું છે જે છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી સેવામાં છે.
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, C-295નું નિર્માણ સ્પેનના સેવિલ પ્લાન્ટમાં કરવામાં આવી રહ્યું છે. ભારતીય વાયુસેનામાં તેનું અંતિમ પ્રવેશ આ મહિને હિંડન એરબેઝ પર થશે. બીજું એરક્રાફ્ટ મે 2024 સુધીમાં ભારતમાં આવશે.
અહેવાલો અનુસાર, પ્રથમ C-295 ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટ આગરા એરબેઝ પર તૈનાત કરવામાં આવશે. જ્યાં તેના પાઇલોટ્સ માટેનું ટ્રેનિંગ સેન્ટર પણ આવતા વર્ષ સુધીમાં તૈયાર થઇ જશે.
સપ્ટેમ્બર 2021માં ભારતે C-295 ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટ માટે ADSpace સાથે 21 હજાર કરોડ રૂપિયાના સોદા પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. 56 વિમાનોની માંગ હતી.
તેમાંથી 16 પ્લેન સ્પેનથી રેડી ટુ ફ્લાય કન્ડીશનમાં આવશે. બાકીના 40 વિમાનો ટાટા એડવાન્સ સિસ્ટમ્સ કંપની દ્વારા ગુજરાતના વડોદરામાં બનાવવામાં આવશે.
ભારતમાં 2024થી બાંધકામ શરૂ થશે
ટાટા એડવાન્સ સિસ્ટમ લિ. વડોદરા, ગુજરાત 2024ના મધ્ય સુધીમાં C-295 એરક્રાફ્ટનું ઉત્પાદન શરૂ કરશે. હાલમાં તેની અંતિમ એસેમ્બલી લાઇનનું કામ ચાલી રહ્યું છે. પ્રથમ સ્વદેશી સી-295 એરક્રાફ્ટ 2026માં તૈયાર થઈ જશે. એરબસ અને ટાટાના હૈદરાબાદ અને નાગપુર પ્લાન્ટ્સમાં 14,000 થી વધુ સ્વદેશી ભાગોનું ઉત્પાદન કરવામાં આવશે અને અંતિમ એસેમ્બલિંગ માટે વડોદરા મોકલવામાં આવશે. કંપની 2031 સુધીમાં તમામ 40 એરક્રાફ્ટ એરફોર્સને સોંપશે.
નેવી અને કોસ્ટ ગાર્ડ પણ 15 પ્લેન ખરીદી શકે છે
એરફોર્સ સિવાય નેવી અને કોસ્ટ ગાર્ડ પણ 15-16 પ્લેન ખરીદી શકે છે. હાલ આ અંગે વાતચીત ચાલી રહી છે. દરિયાકાંઠાની દેખરેખ અને પેટ્રોલિંગ માટે નેવી માટે 10 પ્લેન તૈયાર કરવામાં આવશે. તે જ સમયે, કોસ્ટ ગાર્ડ 6 એરક્રાફ્ટ દ્વારા સર્વેલન્સ અને ટુકડીની મૂવમેન્ટ પણ કરશે.
આટલું જ નહીં દેશની સરહદોની રક્ષા કરનાર બીએસએફે પણ સી-295 ખરીદવાની તૈયારી કરી લીધી છે. લગભગ 3 સુરક્ષા એજન્સીઓ પણ તેને સર્વેલન્સ માટે ખરીદવા તૈયાર છે. 6 પાયલોટ અને 10 એન્જિનિયર્સની ટીમે સેવિલમાં આ પ્લેનના હેન્ડલિંગને લગતી તાલીમ પૂરી કરી છે.
એરક્રાફ્ટ C-295ની વિશેષતાઓ
- આ એરક્રાફ્ટ શોર્ટ ટેક-ઓફ અને લેન્ડિંગ કરી શકે છે. કંપનીના જણાવ્યા અનુસાર આ એરક્રાફ્ટ માત્ર 320 મીટરના અંતરે જ ટેક-ઓફ કરી શકે છે. તે જ સમયે, 670 મીટરની લંબાઈ ઉતરાણ માટે પૂરતી છે. એટલે કે આ વિમાન લદ્દાખ, કાશ્મીર, આસામ અને સિક્કિમ જેવા પહાડી વિસ્તારોમાં ઓપરેશનમાં મદદરૂપ સાબિત થશે.
- એરક્રાફ્ટ 7,050 કિલોગ્રામ પેલોડ લઈ શકે છે. તે એક સમયે 71 સૈનિકો, 44 પેરાટ્રૂપર્સ, 24 સ્ટ્રેચર અથવા 5 કાર્ગો પેલેટ લઈ શકે છે.
- 11 કલાક સુધી સતત ઉડી શકે છે. 2-વ્યક્તિ ક્રૂ કેબિનમાં ટચસ્ક્રીન નિયંત્રણો સાથે સ્માર્ટ કંટ્રોલ સિસ્ટમ પણ છે.
- C-295MW ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટમાં પાછળના ભાગમાં રેમ્પ ડોર છે, જે સૈનિકો અથવા કાર્ગોને ઝડપી લોડિંગ અને ડ્રોપ કરવાની મંજૂરી આપે છે.
- એરક્રાફ્ટ 2 Pratt & Whitney PW127 ટર્બોટ્રોપ એન્જિન દ્વારા સંચાલિત છે. આ તમામ વિમાનો સ્વદેશી બનાવટના ઈલેક્ટ્રોનિક વોરફેર સ્યુટથી સજ્જ હશે.
ભારતીય વાયુસેના આને શા માટે ખરીદી રહી છે?
C-295 વિમાનો ભારતીય વાયુસેનામાં એવરો એરક્રાફ્ટનું સ્થાન લેશે. વાસ્તવમાં, વાયુસેના પાસે 60 વર્ષ પહેલા ખરીદેલા 56 એવરો ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટ છે. ઘણા વર્ષોથી તેમને બદલવાની માંગ હતી. મે 2013માં કંપનીઓને રિક્વેસ્ટ ફોર પ્રપોઝલ (RFP) મોકલવામાં આવી હતી. મે 2015માં ડિફેન્સ એક્વિઝિશન કાઉન્સિલ (DAC) એ ટાટા ગ્રુપ અને એરબસના C-295 એરક્રાફ્ટ માટેના ટેન્ડરને મંજૂરી આપી હતી.
એવો પણ દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે દેશમાં 40 પ્લેન બનાવીને લગભગ 15 હજાર ઉચ્ચ કુશળ નોકરીઓનું સર્જન થશે. આ સાથે 10 હજાર લોકોને પરોક્ષ રોજગાર મળશે.
ભારતીય વાયુસેનાના 5 મિગ-29 ફાઈટર પ્લેન ઈજિપ્તમાં આયોજિત ઈન્ટરનેશનલ વોર ગેમમાં ભાગ લઈ રહ્યા છે. 21 દિવસ સુધી થનારી ત્રણેય સેનાઓની સંયુક્ત કવાયતને બ્રાઈટ સ્ટાર નામ આપવામાં આવ્યું છે. મિગ-29 ઉપરાંત 6 ટ્રાન્સપોર્ટ એરક્રાફ્ટ અને ભારતના 150 સ્પેશિયલ ફોર્સના જવાનોએ ઈજિપ્તની રાજધાની કેરોમાં આયોજિત કવાયતમાં ભાગ લીધો છે.
