આપણા દેશમાં દર વર્ષે 800 ટન સોનાનો વપરાશ (માગ) થાય છે. તેમાંથી ભારતમાં માત્ર 1 ટન ઉત્પાદન થાય છે અને બાકીની આયાત થાય છે. સોનાનો સૌથી વધુ વપરાશ ચીન પછી ભારતમાં થાય છે.
આઝાદીના સમયે એટલે કે 76 વર્ષ પહેલા 1947માં 10 ગ્રામ સોનું રૂ.89નું હતું, જે હવે રૂ.59,000 પર પહોંચી ગયું છે. એટલે કે તેની કિંમત 661 ગણી વધી છે.
ખાણોમાંથી સોનું કાઢીને તેને શુદ્ધ કરવામાં આવે છે
સોનું સામાન્ય રીતે કાં તો એકલું અથવા પારો અથવા ચાંદી સાથે મિશ્ર ધાતુ તરીકે જોવા મળે છે. તે કેલ્વેરાઈટ, સિલ્વેનાઈટ, પેટાઝાઈટ અને ક્રેનરાઈટ ઓરના રૂપમાં પણ જોવા મળે છે. હવે મોટાભાગની સોનાની અયસ્ક ખુલ્લા ખાડાઓમાંથી અથવા ભૂગર્ભ ખાણોમાંથી આવે છે.
જ્યાં સોનું સપાટીથી થોડું નીચે હોય છે, ત્યાં નાના ખાડાઓ ડાયનામાઈટથી ભરેલા હોય છે અને બ્લાસ્ટ થાય છે. આ વિસ્ફોટના ટુકડાને ટ્રકમાં ભરીને સોનું કાઢવા માટે મોકલવામાં આવે છે. જ્યાં સોનું સપાટીથી નીચે હોય ત્યાં ભૂગર્ભ ખાણકામ થાય છે. તેમાં ઊંડા સ્તંભો ખોદવામાં આવે છે. તે સ્તંભોમાં આડી ગુફાઓ બનાવવામાં આવી છે. પછી તે ગુફાઓની અંદર જઈને ત્યાંથી વિસ્ફોટો દ્વારા ખડકોના ટુકડાઓ એકઠા કરવામાં આવે છે.
કોઈપણ રીતે, આ ખડકોના ટુકડાને ટ્રકમાં ભરીને મિલમાં મોકલવામાં આવે છે. આ પથ્થરના ટુકડાઓમાંથી સોનું કાઢવાનું કામ મિલમાં શરૂ થાય છે. આ પછી, શુદ્ધિકરણના ઘણા વધુ તબક્કાઓમાંથી પસાર થયા પછી, સોનું ઓગાળવામાં આવે છે અને તેના બ્લોક્સ તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ બ્લોક્સ પછી વધુ શુદ્ધિકરણ માટે મોકલવામાં આવે છે. તે પછી સોનું બજારમાં પહોંચે છે.
પૃથ્વી પરથી અત્યાર સુધીમાં 2 લાખ ટન સોનું કાઢવામાં આવ્યું છે
યુએસ જિયોલોજિકલ સર્વે અનુસાર, અત્યાર સુધીમાં પૃથ્વી પરથી લગભગ 2 લાખ ટન સોનું કાઢવામાં આવ્યું છે અને હવે માત્ર 50 હજાર ટન જ બચ્યું છે. બીજી તરફ, ભારતીય ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય સર્વેક્ષણ અનુસાર, 1 એપ્રિલ, 2020 સુધી પૃથ્વીની અંદર કુલ 5.86 ટન સોનું (રિસોર્સ) બાકી છે.
ભારતમાં ઘરોમાં યુએસ સરકારની તિજોરી કરતાં 3 ગણું વધુ સોનું
બીજી તરફ, વર્લ્ડ ગોલ્ડ કાઉન્સિલના અહેવાલ મુજબ, ભારતના પરિવારો પાસે 2019માં 25,000 ટનથી વધુ સોનું હતું અને નાણાકીય સેવાના ટ્રેઝરી બ્યુરોના વિભાગના 2021ના ડેટા અનુસાર, 8,000 ટનથી વધુ સોનું છે. યુએસ સરકારની તિજોરીમાં જમા એટલે કે અમેરિકાની સરકારી તિજોરી કરતાં લગભગ ત્રણ ગણું વધુ સોનું આપણા ઘરમાં રાખવામાં આવ્યું છે.
76 વર્ષમાં સોનું 661 ગણું મોંઘું થયું છે
આજે દેશે આઝાદીના 76 વર્ષ પૂર્ણ કર્યા છે. છેલ્લા 76 વર્ષોમાં સોનું અને ચાંદી સતત મોંઘા થયા છે. 1947માં સોનું 88.62 રૂપિયા પ્રતિ 10 ગ્રામ હતું, જે હવે 59,000 રૂપિયા છે. એટલે કે ત્યારથી લઈને અત્યાર સુધીમાં તેની કિંમત 661 ગણી વધી ગઈ છે. જ્યારે ચાંદીનો ભાવ 107 રૂપિયા પ્રતિ કિલો હતો જે હવે 70 હજાર રૂપિયાની ઉપર ચાલી રહ્યો છે.
