ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ કેસમાં SBIની અરજી પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી ચાલી રહી છે. દેશના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડના નેતૃત્વમાં ત્રણ ન્યાયાધીશોની બંધારણીય બેંચ આ અરજી પર સુનાવણી કરી રહી છે. SBIએ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સંબંધિત વિગતો આપવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટ પાસે 30 જૂન સુધીનો સમયગાળો માંગ્યો છે.
ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ એટલે કે રાજકીય પક્ષોને અપાતા ચૂંટણી ફંડની માહિતી આપવાના મુદ્દે સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાની અરજી પર સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી શરૂ થઈ ગઈ છે. SBIએ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સંબંધિત વિગતો આપવા માટે સુપ્રીમ કોર્ટ પાસે 30 જૂન સુધીનો સમયગાળો માંગ્યો છે. 15 ફેબ્રુઆરીના રોજ સુપ્રીમ કોર્ટે રાજકીય પક્ષોને ફંડ આપવા અંગે ચૂંટણી બોન્ડની સિસ્ટમને ગેરબંધારણીય ગણાવીને તેના પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો.
દેશના મુખ્ય ન્યાયાધીશ ડીવાય ચંદ્રચુડની આગેવાની હેઠળની ત્રણ જજોની બંધારણીય બેંચ આ અરજી પર સુનાવણી કરી રહી છે. આ સાથે દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતે SBIને 6 માર્ચ સુધીમાં કોણે કઈ પાર્ટીને કેટલું દાન આપ્યું તેની માહિતી ચૂંટણી પંચને આપવાનો આદેશ આપ્યો હતો, પરંતુ 6 માર્ચ પહેલા જ SBI એક અરજી લઈને સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચી હતી, જેમાં તેમણે ફંડ સંબંધિત માહિતી આપવા માટે 30 જૂન સુધીનો સમય માંગ્યો છે.
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે તમે તાત્કાલિક આદેશનું પાલન કરો. તમે ECI સમક્ષ માહિતી ખોલો. આ બહુ ગંભીર બાબત છે. કોર્ટે પૂછ્યું કે છેલ્લા 26 દિવસમાં SBIએ શું કર્યું? તમારી અરજી માટે આનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો નથી. એ જણાવવાનું હતું કે કોર્ટના આદેશ બાદ
એસબીઆઈએ ડેટા આપવા માટે શું કર્યું?
- સાલ્વેએ કહ્યું કે ઓછામાં ઓછા ત્રણ મહિના જોઈએ. અમે કોઈ ભૂલ કરી શકીએ નહીં, નહીં તો લોકો અમારી વિરુદ્ધ કેસ કરશે.
- સાલ્વેએ કહ્યું કે બોન્ડ કોણે ખરીદ્યા તેની માહિતી આપી શકાય છે, પરંતુ નામની સાથે બોન્ડ નંબર આપવા માટે સમયની જરૂર છે. કામ ચાલી રહ્યું છે.
- સાલ્વેએ કહ્યું કે અમારી સમસ્યા એ છે કે અમારી પાસે સંપૂર્ણ માહિતી છે, પરંતુ તમામ નામ ભૌતિક રીતે અલગ રાખવામાં આવ્યા છે, જ્યારે બોન્ડ નંબર અને કયા રાજકીય પક્ષને બોન્ડ આપવામાં આવ્યા હતા તે અલગ છે. આ બેંકની સમસ્યા છે.
- સાલ્વેએ કહ્યું કે કેન્દ્ર સરકારના નિયમો મુજબ બેંકો બોન્ડ ખરીદનારાઓ અને નંબરો વિશેની માહિતી કોઈપણ ઓથોરિટીને આપી શકતી નથી.
- CJIએ કહ્યું કે તમામ માહિતી મુંબઈની સેન્ટ્રલ મેઈન બ્રાન્ચને મોકલવામાં આવે છે, તો પછી ECIને આપવામાં શું વાંધો છે?
- સીજેઆઈએ કહ્યું કે તમામ નામ સીલબંધ કવરમાં મુંબઈમાં એસબીઆઈની મુખ્ય શાખામાં મોકલવામાં આવે છે, તમે તમારી અરજીમાં આ લખ્યું છે.
- સાલ્વેએ કહ્યું કે અમારે આખી પ્રક્રિયા ઉલટાવવી પડશે. આવી સ્થિતિમાં, ચૂંટણી બોન્ડ લેનારાઓના નામ અને નંબર આપવા માટે સમયની જરૂર છે. આ એક રહસ્ય હતું અને હવે તે ECIને આપવું પડશે.
- SBI તરફથી હાજર રહેલા વરિષ્ઠ વકીલ હરીશ સાલ્વેએ કહ્યું કે બેંકને સંપૂર્ણ માહિતી આપવા માટે સમયની જરૂર છે.
- સુપ્રીમ કોર્ટ એડીઆરની અરજી પર પણ સુનાવણી કરશે
- SBIનું કહેવું છે કે તમામ માહિતી મેળવવામાં સમય લાગશે, પરંતુ SBIની આ માંગને પડકારવા માટે એક NGO એસોસિએશન ફોર ડેમોક્રેટિક રિફોર્મ્સ એટલે કે ADRએ પણ અરજી દાખલ કરી હતી. એડીઆરએ પોતાની અરજીમાં કોર્ટના આદેશની અવમાનનાની વાત કરી છે. આજે SBIની અરજીની સાથે સુપ્રીમ કોર્ટ ADRની અરજી પર પણ સુનાવણી કરશે.
બેંકની અરજીથી નિર્ણય નબળો પડશે – કપિલ સિબ્બલ
ADRએ પિટિશનમાં જણાવ્યું હતું કે SBI દ્વારા 30 જૂન સુધી લંબાવવાની માંગ આ પ્રક્રિયાની પારદર્શિતા પર સવાલો ઉભા કરે છે. સુપ્રીમ કોર્ટે 6 માર્ચ સુધી ચૂંટણી બોન્ડ જારી કરતી બેંક SBIને 12 એપ્રિલ, 2019 થી 15 ફેબ્રુઆરી, 2024 સુધી પક્ષકારો માટે ખરીદેલા 22 હજાર 217 ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ વિશે માહિતી આપવા જણાવ્યું છે. રાજ્યસભાના સાંસદ કપિલ સિબ્બલ, જેઓ ઈલેક્ટોરલ બોન્ડ સ્કીમ સામે સુપ્રીમ કોર્ટના કેસમાં અરજદારો વતી દલીલોનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા છે, તેમણે એક્સટેન્શન માંગવાના SBIના આધારને પાયાવિહોણા ગણાવ્યા છે. તેમનું કહેવું છે કે બેંકની અરજી સ્વીકારવાથી બંધારણીય બેંચનો નિર્ણય નબળો પડશે.
