ચીનની વીજળી કંપનીઓએ પાકિસ્તાન સાથે અબજો રૂપિયાની છેતરપિંડી કરી છે. આ કંપનીઓએ સંપૂર્ણ રકમ લેતી વખતે નબળી ગુણવત્તાવાળા કોલસાનો ઉપયોગ કર્યો છે. આના કારણે પાકિસ્તાનના સામાન્ય લોકોને સીધું નુકસાન થયું છે. આમ છતાં પાકિસ્તાન સરકારે સમગ્ર મામલે મૌન જાળવ્યું છે. પરંતુ પાકિસ્તાનને ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા કોલસા માટે ચૂકવણી કરવી પડે છે.
નેશનલ ઈલેક્ટ્રિક પાવર રેગ્યુલેટરી ઓથોરિટી (NEPRA)એ ચીનની પાવર કંપનીઓ દ્વારા કરવામાં આવતી મોટી છેતરપિંડીનો પર્દાફાશ કર્યો છે. વાસ્તવમાં, પાકિસ્તાનમાં કોલસામાંથી વીજળી ઉત્પન્ન કરતી ચીની કંપનીઓ 6,000 (CV)ની કેલરીફિક વેલ્યુ સાથે કોલસાનો ઉપયોગ કરવાના વચન છતાં ઓછા પ્રમાણભૂત આયાતી કોલસાનો ઉપયોગ કરી રહી છે. તેના કારણે વીજળીનું ઉત્પાદન ઘટી રહ્યું છે, પરંતુ પાકિસ્તાનને ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા કોલસા માટે ચૂકવણી કરવી પડે છે.
નેપરાએ જણાવ્યું હતું કે બહારથી આયાત કરવામાં આવતા કોલસાની એક પણ કન્સાઇનમેન્ટ જરૂરી ધોરણોને પૂર્ણ કરતી નથી. આમ છતાં ચીનની કંપનીઓ પાકિસ્તાન પાસેથી વીજળીના નામે અબજો રૂપિયાનો દાવો કરી રહી છે, જે જનતા પાસેથી વસૂલવામાં આવી રહી છે.
NEPRA સુનાવણીમાં ખુલાસો
નેપરા દ્વારા હાલની સિસ્ટમની સમીક્ષા કરવા હાથ ધરવામાં આવેલી જાહેર સુનાવણી દરમિયાન આ ખુલાસો થયો હતો. તે છેલ્લે 2016માં સુધારવામાં આવ્યું હતું. આ મિકેનિઝમ અલગ-અલગ કોલસાની ઉત્પત્તિ અને થર્મલ મૂલ્યોના નિશ્ચિત બેન્ચમાર્ક વેઇટિંગ પર આધારિત છે, જેને કોલસાની કિંમતોના નિર્ધારણના ભાગરૂપે જૂન 2014માં NEPRA દ્વારા મંજૂર કરવામાં આવી હતી. કાર્યવાહીનું નેતૃત્વ નેપ્રાના અધ્યક્ષ વસીમ મુખ્તાર દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે તેના સભ્યોમાં મથાર નિયાઝ રાણા (સદસ્ય બલૂચિસ્તાન), મકસૂદ અનવર ખાન (કેપી), અમીના અહેમદ (પંજાબ) અને રફીક અહેમદ શેખ (સિંધ)નો સમાવેશ થાય છે.
ચીને પાકિસ્તાનને અબજો રૂપિયાની લોન આપી
પાકિસ્તાને ચીન પાસેથી લોનના નાણાં વડે 6,777 મેગાવોટના કોલસા આધારિત પાવર જનરેશન પ્લાન્ટ સ્થાપ્યા છે. ચીનની કંપનીઓ આ પ્લાન્ટનું સંચાલન સંભાળે છે અને તેના માટે કોલસાની આયાત પણ કરે છે. આ પાવર પ્લાન્ટ્સ માટે પાકિસ્તાને 643 અબજ રૂપિયાની લોન ચૂકવવાની છે. પાકિસ્તાન પહેલાથી જ ગરીબીમાં છે અને વર્તમાન કટોકટીએ અર્થવ્યવસ્થાની કમર તોડી નાખી છે. આવી સ્થિતિમાં પાકિસ્તાન માટે ચીનનું દેવું ચૂકવવું મુશ્કેલ બની રહ્યું છે. પાકિસ્તાનના લોકો પહેલેથી જ વીજળીના ઊંચા ભાવથી દબાયેલા છે. તાજેતરમાં, સમગ્ર પાકિસ્તાનમાં વીજળીના ભાવને લઈને અનેક મોટા વિરોધ થયા છે.
