કેબિનેટે 2024 થી ડિસેમ્બર, 2028 સુધી PMGKAY અને અન્ય કલ્યાણ યોજનાઓ હેઠળ ફોર્ટિફાઇડ ચોખાનો મફત પુરવઠો ચાલુ રાખવાની મંજૂરી આપી છે. આ માટે સરકાર દ્વારા 17 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુનું બજેટ નક્કી કરવામાં આવ્યું છે.
કેન્દ્ર સરકારે દશેરાના અવસર પર દેશના કરોડો ગરીબ લોકોને એક શાનદાર ભેટ આપી છે. હવે સરકાર દેશમાં મફત ચોખાનું પણ વિતરણ કરશે. આ માટે કેબિનેટમાંથી મંજૂરી મળી ગઈ છે. તે 2024 થી શરૂ થશે, જે ડિસેમ્બર 2028 સુધી ચાલુ રહેશે. સરકારે આ યોજનામાં 17 હજાર કરોડ રૂપિયાથી વધુ ખર્ચ કરવાની જાહેરાત કરી છે. ચાલો તમને એ પણ જણાવીએ કે કેબિનેટ દ્વારા કેવા પ્રકારની જાહેરાતો કરવામાં આવી છે.
કેન્દ્રીય કેબિનેટે બુધવારે ફૂડ એક્ટ અને અન્ય કલ્યાણકારી યોજનાઓ હેઠળ રૂ. 17,082 કરોડના બજેટ સાથે 2028 સુધી પૌષ્ટિક ચોખાનો મફત પુરવઠો ચાલુ રાખવાનો નિર્ણય લીધો હતો. પૌષ્ટિક તત્વોથી ભરપૂર ફોર્ટિફાઇડ ચોખા, એનિમિયાને દૂર કરવા અને લોકોમાં સૂક્ષ્મ પોષકતત્વોની ઉણપને દૂર કરવા માટે મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી કેન્દ્રીય કેબિનેટની બેઠકમાં આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.
સરકારે કહ્યું કે કેબિનેટે 2024 થી ડિસેમ્બર, 2028 સુધી પ્રધાનમંત્રી ગરીબ કલ્યાણ અન્ન યોજના (PMGKAY) અને અન્ય કલ્યાણ યોજનાઓ હેઠળ ફોર્ટિફાઇડ ચોખાનો મફત પુરવઠો ચાલુ રાખવાની મંજૂરી આપી છે. કેબિનેટમાં લેવાયેલા નિર્ણય વિશે માહિતી આપતાં માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું કે મફત ફોર્ટિફાઇડ ચોખાના સપ્લાય માટે કુલ નાણાકીય યોજના 17,082 કરોડ રૂપિયાની હશે. આ ખર્ચ સંપૂર્ણપણે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ધિરાણ કરવામાં આવશે.
2019 અને 2021 ની વચ્ચે હાથ ધરાયેલા નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે (NFHS-5) મુજબ, એનિમિયા ભારતમાં એક વ્યાપક સમસ્યા હતી, જે વિવિધ વય જૂથો અને આવકના સ્તરના બાળકો, સ્ત્રીઓ અને પુરુષોને લાગુ પડે છે. આયર્નની ઉણપ ઉપરાંત, વિટામિન B12 અને ફોલિક એસિડ જેવા અન્ય વિટામિન્સ અને ખનિજોની ઉણપ પણ ચાલુ રહે છે, જે વસ્તીના એકંદર આરોગ્ય અને ઉત્પાદકતાને અસર કરે છે.
સંવેદનશીલ વસ્તીમાં એનિમિયા અને કુપોષણને દૂર કરવા માટે વૈશ્વિક સ્તરે પૌષ્ટિક ખોરાક આપવા જેવા પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. ભારતીય સંદર્ભમાં, ચોખા સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વોના ઘટકો પૂરા પાડવા માટે એક આદર્શ માધ્યમ છે કારણ કે ભારતની 65 ટકા વસ્તી મુખ્ય ખોરાક તરીકે ચોખાનો ઉપયોગ કરે છે. ચોખાના ફોર્ટિફિકેશનમાં નિયમિત ચોખા (કસ્ટમ મિલ્ડ રાઇસ) માં FSSAI દ્વારા નિર્ધારિત ધોરણો અનુસાર સૂક્ષ્મ પોષક તત્વો (આયર્ન, ફોલિક એસિડ, વિટામિન B12) સાથે સમૃદ્ધ ફોર્ટિફાઇડ રાઇસ કર્નલ (FRK) ઉમેરવાનો સમાવેશ થાય છે.
