5 જુલાઈ 2023ના રોજ ખાલિસ્તાની આતંકવાદી હરદીપ સિંહ નિજ્જર પર એક લેખ પ્રકાશિત કર્યો હતો. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે ખાલિસ્તાની સંગઠનો નિજ્જરના મોતને ભારત અને કેનેડા વચ્ચે રાજદ્વારી મુદ્દો બનાવવાનું ષડ્યંત્ર કરી રહ્યાં છે.
18 સપ્ટેમ્બરે કેનેડાના વડાપ્રધાન જસ્ટિન ટ્રુડોએ નિજ્જરની હત્યા માટે ભારતને જવાબદાર ગણાવ્યું હતું. ટ્રુડોએ કેનેડાના હાઉસ ઓફ કોમન્સમાં આ નિવેદન આપ્યું હતું. તેમનું નામ લીધા વિના, તેણે નિજ્જરની હત્યા પાછળ ભારતની ગુપ્તચર એજન્સી RAWનો હાથ હોવાનો આરોપ લગાવ્યો.
પાકિસ્તાનના રસ્તે કેનેડા
- પાકિસ્તાન પછી, કેનેડા વિશ્વનો બીજો દેશ છે જેણે RAW પર તેના દેશમાં કામ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. વિદેશ મંત્રાલયના અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, જ્યારે ટ્રુડો G-20 માટે ભારત આવ્યા હતા, ત્યારે તેમણે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને RAWના કથિત ઓપરેશન વિશે જાણકારી આપી હતી. ભારતે આ આરોપને સંપૂર્ણપણે ફગાવી દીધો હતો.
- સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, નિજ્જરની હત્યા બાદ ટ્રુડો પર કેનેડાની શીખ વસ્તીનું ભારે દબાણ છે જેઓ ખાલિસ્તાન મુદ્દે સહાનુભૂતિ ધરાવે છે. તેનું કારણ એ છે કે અહીંની શીખ વસ્તી ચૂંટણીમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. અધિકારીઓએ ભાસ્કરને જણાવ્યું કે છેલ્લા કેટલાક દિવસોમાં એ સ્પષ્ટ થઈ રહ્યું છે કે કેનેડા સરકાર પર ખાલિસ્તાની સંગઠનોએ દબાણ કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે.
- વિદેશ મંત્રાલયના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ જણાવ્યું કે કેનેડામાં પોસ્ટિંગ માટે જતા અમારા નવા અધિકારીઓની સરકાર તેમની કારકિર્દીની શરૂઆતથી લઈને અત્યાર સુધીની સંપૂર્ણ વિગતો માગે છે. આ વિચિત્ર છે કારણ કે સામાન્ય રીતે આવું થતું નથી. આ સિવાય અમારા રાજદ્વારીઓને વિઝા આપવામાં વિલંબ થયો હતો. તેથી, જ્યારે G-20 દરમિયાન કેનેડાના વડાપ્રધાને RAW પર આક્ષેપો કર્યા ત્યારે અમને આશ્ચર્ય થયું નહીં.
હત્યાનો દોષ RAW પર
- તાજેતરના મહિનાઓમાં કેનેડા અને પાકિસ્તાનમાં કેટલાક ખાલિસ્તાની આતંકવાદીઓ માર્યા ગયા છે, બંને દેશોએ આ માટે RAWને જવાબદાર ઠેરવ્યું છે.
- રસપ્રદ વાત એ છે કે 19 જૂન પછી ક્યારેય હત્યાઓ થઈ નથી. આ સમયે, RAWના તત્કાલીન નિર્દેશક સામંત ગોયલનો કાર્યકાળ સમાપ્ત થયો. એવી અટકળો હતી કે ગોયલનો કાર્યકાળ એક વર્ષ માટે લંબાવવામાં આવશે અને જ્યારે આવું ન થયું ત્યારે કેટલાક લોકોએ તેને કેનેડા અને પાકિસ્તાનમાં બની રહેલી ઘટનાઓ સાથે જોડ્યું.
- RAW સીધા વડાપ્રધાન અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકારને રિપોર્ટ કરે છે. આ સિવાય તેમના કામમાં કોઈપણ મંત્રાલયની દખલગીરી નથી. સુરક્ષા અધિકારીઓએ ભાસ્કરને જણાવ્યું કે નિજ્જર ખાલિસ્તાની સંગઠનો માટે મોટું નામ હતું.
- નિજ્જરનો જન્મ 10 નવેમ્બર 1977ના રોજ પંજાબમાં થયો હતો. 15 વર્ષની ઉંમરે ખાલિસ્તાન ટાસ્ક ફોર્સમાં જોડાયો. તે 1995માં પ્રથમ વખત પોલીસ કસ્ટડીમાં આવ્યો હતો. જ્યારે તેને જામીન મળ્યા ત્યારે તે 19 ફેબ્રુઆરી 1997ના રોજ રવિ શર્માના નામે નકલી પાસપોર્ટ બનાવીને કેનેડા ભાગી ગયો હતો.
- ટોરેન્ટો એરપોર્ટ પર જ્યારે તેની ધરપકડ કરવામાં આવી ત્યારે તેણે આશ્રય માટે અરજી કરી હતી. આ વાતને ત્યાંની સરકારે ફગાવી દીધી હતી. જે બાદ નિજ્જરે ત્યાંની એક મહિલા સાથે લગ્ન કર્યા હતા. આ મહિલાએ તેનું ઇમિગ્રેશન સ્પોન્સર કર્યું અને આ રીતે તે કેનેડામાં રહેવા લાગ્યો.
- તત્કાલીન કેનેડાની સરકારે પણ આ સ્વીકારવાનો ઇનકાર કર્યો હતો, કારણ કે તેમને શંકા હતી કે નિજ્જરે કેનેડાની નાગરિકતા મેળવવા માટે જ લગ્ન કર્યા હતા. બાદમાં, શીખ સંગઠનોએ રવિ શર્મા ઉર્ફે નિજ્જરને કેનેડાની નાગરિકતા મેળવવા માટે તેના સ્ટેટસનો ઉપયોગ કર્યો.
નિજ્જર ઘણી વખત પાકિસ્તાન ગયો હતો
- ભારતીય એજન્સીઓને જાણવા મળ્યું કે નિજ્જરે 2013 અને 2014માં ઘણી વખત પાકિસ્તાનની મુલાકાત લીધી હતી. ત્યાં તે ખાલિસ્તાન ટાઈગર ફોર્સના જગતાર સિંહ તારા સાથે રોકાયો હતો. તારા પંજાબના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી બિઅંત સિંહની હત્યામાં સામેલ હતો.
- ભારતીય એજન્સીઓએ 2015માં ઓડિયો અને વીડિયો પુરાવા એકત્રિત કર્યા હતા. કેનેડાના મિશિગન હિલ્સ વિસ્તારમાં ખાલિસ્તાન પ્રત્યે સહાનુભૂતિ ધરાવતા લોકો માટે ટ્રેનિંગ કેમ્પ ચાલી રહ્યો હોવાનું બહાર આવ્યું છે. ભારતે આ પુરાવા અમેરિકા અને બ્રિટન સાથે પણ શેર કર્યા છે. ટ્રુડો ફેબ્રુઆરી 2018માં ભારત આવ્યા ત્યારે પંજાબના તત્કાલીન મુખ્યમંત્રી અમરિંદર સિંહે તેમને મોસ્ટ વોન્ટેડ આતંકવાદીઓની યાદી આપી હતી. આ તે લોકો હતા જેઓ કેનેડામાં છુપાયેલા છે.
- ભારતીય સુરક્ષા અધિકારીઓ પાસે આવા ઘણા પુરાવા છે જેમાં નિજ્જર બબ્બર ખાલસા ઈન્ટરનેશનલના જગતાર સિંહ તારાને મળી રહ્યો છે.
- નિજ્જર 2007માં લુધિયાણાના શૃંગાર સિનેમા હોલમાં થયેલા બોમ્બ વિસ્ફોટનો મુખ્ય આરોપી હતો. 2009માં જલંધરના એક મંદિરમાં પૂજારી રહેલા કમલદીપ શર્મા પર પણ તેની હત્યાનો આરોપ હતો. 2010માં પટિયાલાના સત્યનારાયણ મંદિર બ્લાસ્ટમાં પણ તેનું નામ હતું. 2015 અને 2016માં નિજ્જરે શિવસેનાના નેતાઓની હત્યાનો આદેશ આપ્યો હતો. તે દેશમાં સાંપ્રદાયિક હિંસા ફેલાવવા માગતો હતો.
- થોડાં વર્ષોથી ભારતને ખબર પડી રહી હતી કે નિજ્જર અન્ય ખાલિસ્તાની સંગઠનો સાથે મળીને કેનેડામાં બેઠેલા ભારતીય મૂળના નવા અને યુવાન ગુનેગારો સાથે મળીને બંદૂકો, પૈસા અને ડ્રગ્સ ભારતમાં મોકલી રહ્યો છે. તેને અર્શદીપ ઉર્ફે અર્શ દલાની મદદ મળી રહી હતી. અર્શ હજુ કેનેડામાં છે અને તેણે પંજાબના મોગા જિલ્લામાં કોંગ્રેસના નેતાની હત્યાની જવાબદારી સ્વીકારી છે.
- આ પ્રવૃત્તિઓને ધ્યાનમાં રાખીને, 1 જુલાઈ, 2020ના રોજ, ભારતે નિજ્જર વિરુદ્ધ રેડ કોર્નર નોટિસ બહાર પાડી અને તેને UAPA કાયદા હેઠળ આતંકવાદી જાહેર કર્યો.
કેનેડામાં ચાર ખાલિસ્તાની સંગઠનો
- સૂત્રોએ જણાવ્યું કે ખાલિસ્તાન મુદ્દે સહાનુભૂતિ ધરાવતા લોકો હવે કેનેડામાં ખૂબ જ મજબૂત બની રહ્યા છે. ઓછામાં ઓછા 4 ખાલિસ્તાની આતંકવાદી સંગઠનો ત્યાં ખુલ્લેઆમ કામ કરી રહ્યા છે. આ છે- વર્લ્ડ શીખ ઓર્ગેનાઈઝેશન, ખાલિસ્તાન ટાઈગર ફોર્સ, શીખ ફોર જસ્ટિસ અને બબ્બર ખાલસા ઈન્ટરનેશનલ.
- તેની પાછળનું સૌથી મોટું કારણ એ છે કે ટ્રુડો સરકાર ખુલ્લેઆમ ખાલિસ્તાન પ્રત્યે સહાનુભૂતિ ધરાવતા લોકોને નાગરિકતા અને આશ્રય આપી રહી છે. પંજાબી ગાયક સિદ્ધુ મૂઝવાલાની પણ કેનેડામાં બેઠેલા ભારતીય મૂળના લોકોએ હત્યા કરી હતી. આ હોવા છતાં, ભારત સરકાર તેમની સામે કંઈ કરી શકતી નથી, કારણ કે ખાલિસ્તાન પ્રત્યે સહાનુભૂતિ ધરાવતા કેનેડિયન નેતાઓ દ્વારા તેમને બચાવી રહ્યા છે.
- ગુરવંત સિંહ બાથ, ભગત સિંહ બ્રાર, મોહિન્દર સિંહ બુઆલ, સતીન્દર પાલ સિંહ જેવા મોટા ખાલિસ્તાનીઓ કેનેડામાં આઝાદીથી ફરે છે. ભારત સરકાર તેમને પરત લાવવા માગે છે. ભારતીય સુરક્ષા સાથે જોડાયેલાં સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ ખાલિસ્તાની આતંકવાદીઓને બે રાજકીય લોકો જગમીત સિંહ ધાલીવાલ અને રચના સિંહનું રક્ષણ મળી રહ્યું છે.
- ધાલીવાલ સાંસદ છે અને ખાલિસ્તાન માટે ખુલ્લેઆમ બોલે છે. રચના સિંહ સરે ગ્રીનથી સાંસદ છે. તે ખાલિસ્તાની નેતા ગુરમીત સિંહની પત્ની છે. વિદેશ મંત્રાલયના એક અધિકારીએ ભાસ્કરને જણાવ્યું- અમે ખાલિસ્તાન અંગેના અમારા વિચારો વિશે કેનેડાની સરકાર સાથે ઘણી વખત વાત કરી અને તેમને સમજાવવાનો પ્રયાસ કર્યો કે કેનેડામાં બેઠેલા ખાલિસ્તાની સંગઠનો સાથે જોડાયેલા લોકો ભારતમાં હત્યાઓ કરી રહ્યા છે, પરંતુ અમારું ક્યારેય સાંભળ્યું નહીં. તેમના તરફથી કોઈ હકારાત્મક પ્રતિભાવ મળ્યો નથી. અમે એ પણ જણાવ્યું હતું કે પાકિસ્તાનની ISI આ લોકોને કેવી રીતે મદદ કરી રહી છે. આજની સ્થિતિ માટે ખાલિસ્તાની સંગઠન કરતાં કેનેડાની સરકાર વધુ જવાબદાર છે. દબાણમાં આવીને તેમણે ભારત સાથેના સંબંધો બગાડ્યા છે. હવે આ સમસ્યાનો ઉકેલ લાવવામાં ઘણો સમય અને પ્રયત્નો લાગશે.
