પુરાણો અનુસાર, ભગવાન ગણેશનો જન્મ દિવસના ભાદરવા ચતુર્થીના દિવસે બીજા પ્રહરમાં થયો હતો. તે દિવસે સ્વાતિ નક્ષત્ર અને અભિજીત મુહૂર્ત હતું. આવો જ સંયોગ 19મી સપ્ટેમ્બરે બની રહ્યો છે. આ તિથિઓ, સમય અને નક્ષત્રોના સંયોગમાં મધ્યાહ્ન સમયે જ્યારે સૂર્ય સીધા માથાની ઉપર હોય છે, ત્યારે દેવી પાર્વતીએ ગણપતિની મૂર્તિ બનાવી હતી અને ભગવાન શિવે તેમાં પોતાનો પ્રાણ અર્પણ કર્યો હતો.
આ વખતે ગણેશ સ્થાપના પર મંગળવારનો સંયોગ છે. વિદ્વાનોનું કહેવું છે કે આ યોગમાં ગણપતિના વિઘ્નેશ્વર સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી ઈચ્છિત ફળ મળે છે. ગણેશની સ્થાપના પર શશ, ગજકેસરી, અમલા અને પરાક્રમ નામના રાજયોગ મળીને ચાતુર્મહાયોગની રચના કરે છે.
આ દિવસે સ્થાપનાની સાથે પૂજા માટે દિવસમાં માત્ર બે જ શુભ મુહૂર્ત રહેશે. હકીકતમાં ભગવાન ગણેશની સ્થાપના અને પૂજા બપોરે જ કરવી જોઈએ. જો તમને સમય ન મળતો હોય તો કોઈપણ શુભ મુહૂર્ત કે ચોઘડિયા મુહૂર્તમાં પણ ગણપતિ સ્થાપના કરી શકાય છે.
જો તમે ગણેશની સ્થાપના અને પૂજા ન કરી શકો તો શું કરવું…
સમગ્ર ગણેશોત્સવ દરમિયાન દરરોજ ઓમ ‘ગં ગણપતય નમઃ’ મંત્રનો જાપ કરવાથી પણ પુણ્ય મળે છે. સવારે સ્નાન કર્યા પછી, ભગવાન ગણેશના મંત્રનો જાપ કર્યા પછી, ઓફિસ, દુકાન અથવા કોઈપણ કામ માટે નીકળી જવું જોઈએ.
ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ સાથે જોડાયેલી મહત્ત્વની બાબતો
1. ગંગા અથવા કોઈપણ પવિત્ર નદીની માટી સાથે શમી અથવા પીપળના મૂળની માટીમાંથી મૂર્તિ બનાવી શકાય છે. તમે જ્યાં પણ માટી લો ત્યાં ઉપરથી ચાર આંગળીઓ કાઢીને અંદરથી માટીનો ઉપયોગ કરો.
2. માટી ઉપરાંત ગાયના છાણ, સોપારી, સફેદ મદાર મૂળ, નારિયેળ, હળદર, ચાંદી, પિત્તળ, તાંબુ અને સ્ફટિકથી બનેલી મૂર્તિઓ પણ સ્થાપિત કરી શકાય છે.
3. માટી કુદરતી શુદ્ધતા ધરાવે છે. તે પાંચ તત્વથી બનેલી છે કારણ કે તેમાં જમીન, પાણી, વાયુ, અગ્નિ અને આકાશના ભાગો છે. દેવી પાર્વતીએ પણ માટીનું પૂતળું બનાવ્યું હતું, ત્યારબાદ ભગવાન શિવે તેમાં પ્રાણ ફૂંક્યા હતા. તે ગણેશ બન્યા હતા.
4. ઘરમાં હથેળીના કદના ગણેશજીની સ્થાપના કરવી જોઈએ. શાસ્ત્રોના માપ પ્રમાણે મૂર્તિ 12 અંગુલ એટલે કે અંદાજે 7 થી 9 ઈંચની હોવી જોઈએ. મૂર્તિ આનાથી વધારે ઊંચી ન હોવી જોઈએ. મંદિરો અને પંડાલો માટે આવો કોઈ નિયમ નથી. ઘરમાં બેસેલા ગણેશ શુભ છે અને ઊભેલા ગણેશ ઓફિસ, દુકાનો અને ફેક્ટરીઓ માટે શુભ છે.
5. મૂર્તિને પૂર્વ, ઉત્તર અથવા ઉત્તર-પૂર્વ ખૂણામાં (ઉત્તર-પૂર્વની વચ્ચે) મૂકો. તમે તેમને બ્રહ્મ સ્થાન એટલે કે ઘરની વચ્ચેની ખાલી જગ્યામાં પણ સ્થાપિત કરી શકો છો. બેડરૂમમાં, સીડી નીચે અને બાથરૂમની નજીક મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરશો નહીં.
નિષ્ણાત –
પ્રો. રામનારાયણ દ્વિવેદી, કાશી વિદ્વત પરિષદ
ડૉ.ગિરિજાશંકર શાસ્ત્રી, જ્યોતિષ વિભાગના વડા, BHU
ડૉ. ગણેશ મિશ્રા, સેન્ટ્રલ સંસ્કૃત યુનિવર્સિટી, પુરી
ડો.કૃષ્ણ કુમાર ભાર્ગવ, સેન્ટ્રલ સંસ્કૃત યુનિવર્સિટી, તિરુપતિ
