સ્વામી વિવેકાનંદ સાથે જોડાયેલો એક કિસ્સો છે. સ્વામીજી અમેરિકામાં પ્રવચનો આપતા હતા. પ્રવચનો સાંભળનારા મોટા ભાગના લોકો ભારતીય હતા.
સ્વામીજીએ સ્વદેશી વસ્ત્રો પહેર્યા હતા અને તેઓ માત્ર સ્વદેશી વસ્તુઓ અપનાવવાની વાત કરતા હતા. ત્યાં હાજર તમામ લોકો તેમની વાત ધ્યાનથી સાંભળી રહ્યા હતા. ત્યારે સ્વામીજીના ચરણોમાં કોઈનું ધ્યાન નહોતું. વાસ્તવ તેમને સ્વદેશી કપડાં પહેર્યા હતા, પરંતુ તેમના શૂઝ વિદેશી હતા.
પ્રવચન પૂરું થયા પછી એક અંગ્રેજ મહિલા તેમની પાસે આવી. મહિલાએ કહ્યું કે સ્વામીજી, તમે સ્વદેશી ચીજવસ્તુઓ અપનાવવા માટે સારું પ્રવચન આપ્યું છે, હું તમારી વાતથી ખૂબ પ્રભાવિત થઈ છું, પરંતુ જ્યારે મેં તમારા પગ તરફ જોયું તો તમે વિદેશી પગરખાં પહેરેલા હતા. શા માટે?
સ્વામીજીએ કોઈ મજબૂરીને કારણે તે ચંપલ પહેર્યા હતા.તેમને પોતાની મજબૂરી ના કહી. તેમણે કહ્યું હતું કે આપણા દેશમાં અંગ્રેજોનું સ્થાન શું હોવું જોઈએ તે બતાવવા માટે ક્યારેક વિદેશી જૂતા પહેરું છું.
ઘણા લોકો પેલી સ્ત્રી અને સ્વામીજીના શબ્દો સાંભળી રહ્યા હતા. સ્વામીજીનો જવાબ સાંભળીને બધા તાળીઓ પાડવા લાગ્યા. આનાથી અંગ્રેજ મહિલાના ચહેરા પર પણ સ્મિત આવી ગયું. વિવેકાનંદે આ જવાબ આપીને અંગ્રેજી વ્યવસ્થા સામે પોતાનો વિરોધ વ્યક્ત કર્યો હતો, પણ હાસ્ય અને મજાક સાથે.
સ્વામીજીનો બોધપાઠ
ઘણી વખત આપણે જાણતાં-અજાણતાં ભૂલો કરીએ છીએ અને લોકો તક મળતાં જ આપણી ટીકા કરે છે. આવી સ્થિતિમાં ગુસ્સો આવે તે સ્વાભાવિક છે, પરંતુ આપણે આપણા ગુસ્સા પર નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ અને ધીરજ જાળવી રાખવી જોઈએ. જો તમે ટીકાકારોને શાંતિથી જવાબ આપો, તો વિવાદો ટાળી શકાય છે અને પરિસ્થિતિઓને સામાન્ય બનાવી શકાય છે.