કર્ણાટક વિધાનસભા ચૂંટણી માટે સવારે 7 વાગ્યાથી મતદાન ચાલુ છે. અહીં 224 બેઠકો પરથી 2614 ઉમેદવારો મેદાનમાં ઊતર્યા છે. કર્ણાટકના તમામ જિલ્લાઓમાં સવારથી જ વિશાળ સંખ્યામાં લોકો મતદાન કરવા માટે મતદાન મથકો પર પહોંચી રહ્યા છે. સવારે 9.30 વાગ્યા સુધી 8.26% મતદાન થયું છે.
સામાન્ય લોકો ઉપરાંત સેલિબ્રિટી અને રાજનેતાઓ પણ વોટ આપવા આવવા લાગ્યા છે. અભિનેતા પ્રકાશ રાજે શાંતિનગર સ્થિત સેન્ટ જોસેફ ઇન્ડિયન સ્કૂલ ખાતે મતદાન મથક પર પોતાનો મત આપ્યો. તે જ સમયે, નાણાંપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે બેંગલુરુના વિજયનગરમાં મતદાન મથક પર પોતાનો મત આપ્યો. કર્ણાટકના પૂર્વ મુખ્યમંત્રી અને બીજેપી નેતા બીએસ યેદિયુરપ્પાએ પોતાનો મત આપતા પહેલાં શિકારીપુરમાં હુચ્છારાયા સ્વામી મંદિર અને રાઘવેન્દ્ર સ્વામી મઠની મુલાકાત લીધી હતી. વર્તમાન મુખ્યમંત્રી બસવરાજ બોમાઈએ હુબલીના હનુમાન મંદિરમાં પૂજા-અર્ચના કરી હતી.
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે બેંગલુરુના વિજયનગરમાં મતદાન મથક પર પોતાનો મત આપ્યો. વોટ આપ્યા બાદ તેમણે કહ્યું કે અમે હંમેશાં બજરંગબલીની પૂજા કરીએ છીએ, હનુમાન ચાલીસા વાંચીએ છીએ, પરંતુ કોંગ્રેસ ચૂંટણી વખતે હનુમાન ભક્ત બની જાય છે. કર્ણાટક હનુમાનજીનું જન્મસ્થળ છે. અહીં આવીને કોંગ્રેસ પોતાના મેનિફેસ્ટોમાં બજરંગ દળ પર પ્રતિબંધ લગાવવાની વાત કરી રહી છે. આનાથી વધુ મૂર્ખામી શું હોઈ શકે.
- બેંગલુરુમાં મતદાન કર્યા બાદ અભિનેતા પ્રકાશ રાજે કહ્યું કે અમારે સાંપ્રદાયિક રાજનીતિ સામે મતદાન કરવું પડશે. પસંદગી એ છે જ્યાં તમને નિર્ણય લેવાનો અધિકાર છે.
- કર્ણાટકના ભૂતપૂર્વ સીએમ યેદિયુરપ્પાએ તેમના પરિવાર સાથે ચૂંટણીની શરૂઆત પહેલા શિકારીપુરામાં શ્રી હુચ્ચારાયા સ્વામી મંદિરમાં પ્રાર્થના કરી હતી. તેમના પુત્ર બીવાય વિજયેન્દ્ર શિકારીપુરા બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી રહ્યા છે.
- કોંગ્રેસ અધ્યક્ષ મલ્લિકાર્જુન ખડગેએ કહ્યું કે આજે વિશાળ સંખ્યામાં મતદાન કરવાનો સમય છે. રાજ્યની જનતાએ નક્કી કર્યું છે કે તેઓ પ્રગતિશીલ, પારદર્શક અને કલ્યાણકારી સરકારને ચૂંટશે.
- વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ સવારે કર્ણાટકના લોકોને ખાસ કરીને યુવાઓ અને પહેલીવાર મતદારોને વિશાળ સંખ્યામાં મતદાન કરવાની અપીલ કરી હતી.
- મલ્લિકાર્જુન ખડગેના પુત્ર પ્રિયંક ખડગેએ દાવો કર્યો છે કે ચિત્તપુર વિધાનસભાના ચમનુર ગામમાં એક મતદાન કેન્દ્ર પર મતદાન અટકાવવામાં આવ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે અહીંના પ્રિસાઇડિંગ ઓફિસર લોકોને ભાજપને વોટ આપવા માટે ઉશ્કેરી રહ્યા છે.
- બેંગલુરુ દક્ષિણના ભાજપના ધારાસભ્ય તેજસ્વી સૂર્યાએ કહ્યું કે બજરંગ બલીનું જન્મસ્થળ કર્ણાટક 13 મેના રોજ તમામ પ્રશ્નોના જવાબ આપશે. અમે ડીકે શિવકુમાર અને કોંગ્રેસ પાર્ટીનું એલપીજી સિલિન્ડરની પૂજા કરતા સ્વાગત કરીએ છીએ. અમને ખુશી છે કે કોંગ્રેસ કોઈ પ્રકારની પૂજા કરી રહી છે.
1. છેલ્લી 5 ચૂંટણીમાં 3 વખત ત્રિશંકુ વિધાનસભાઃ કર્ણાટકમાં છેલ્લાં 38 વર્ષથી દર 5 વર્ષે સત્તા પરિવર્તન થાય છે. છેલ્લી વખત રામકૃષ્ણ હેગડેની આગેવાની હેઠળની જનતા પાર્ટી 1985માં સત્તા પર હતી ત્યારે ચૂંટણી જીતી હતી. તે જ સમયે, છેલ્લી પાંચ ચૂંટણીઓ (1999, 2004, 2008, 2013 અને 2018)માંથી એક પક્ષને માત્ર બે વાર (1999, 2013) બહુમતી મળી. 2004, 2008, 2018માં ભાજપ સૌથી મોટી પાર્ટી બની. તેમણે બહારના સમર્થનથી સરકાર બનાવી.
હવે શું છે સ્થિતિ: કોઈપણ પક્ષ ગઠબંધન અંગે તેના કાર્ડ જાહેર કરી રહ્યો નથી. કોંગ્રેસે આરોપ લગાવ્યો છે કે જેડીએસે ભાજપ સાથે જવાની તૈયારી કરી લીધી છે. જોકે, જેડીએસે કોઈપણ પક્ષ સાથે ગઠબંધનની શક્યતાને નકારી કાઢી છે.
2. લિંગાયત-વોક્કાલિગા પરિણામ નક્કી કરશે: રાજ્યમાં 17% લિંગાયત મતદારો. 75-80 સીટો પર તેમનો પ્રભાવ છે. વોક્કાલિગા મતદારો, જે વસ્તીના 14% છે, 50-55 બેઠકો પર પ્રભાવ પાડે છે. 9.5% કુર્બા મતદારો 25-30 બેઠકોના પરિણામોમાં ફેરફાર કરે છે. 32% SC મતદારો 30-35 બેઠકો માટે અને 17% મુસ્લિમ મતદારો 35-40 બેઠકો માટે પરિણામ નક્કી કરે છે.
હવે શું છે સ્થિતિઃ ગત વખતે જીતેલા ભાજપના 104 ધારાસભ્યોમાંથી 49 ધારાસભ્યો લિંગાયત અને વોક્કાલિગા સમુદાયના છે. આ વખતે ભાજપે આ બંને સમુદાયના 109 ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. એસસી કેટેગરીમાં ભાજપના 37, કોંગ્રેસના 35, જેડીએસના 31 ઉમેદવારો છે. કોંગ્રેસના 12 અને જેડીએસના 23 ઉમેદવારો મુસ્લિમ છે, જ્યારે ભાજપે એકપણ મુસ્લિમને ટિકિટ આપી નથી.
3. નાના પક્ષો અને અપક્ષોએ પડકાર ઊભો કર્યોઃ કર્ણાટકમાં સીધો મુકાબલો ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે છે. ત્રીજું દળ જેડીએસ છે. આ વખતે આમ આદમી પાર્ટી, બસપા, ઉત્તમ પ્રજાકિયા પાર્ટી, ડાબેરી પક્ષો, કર્ણાટક રાષ્ટ્ર સમિતિ, કલ્યાણ રાજ્ય પ્રગતિ પક્ષ જેવા નાના પક્ષોએ પણ ઉમેદવારો ઊભા રાખ્યા છે.
હવે શું છે સ્થિતિઃ ભાજપ, કોંગ્રેસ સહિત JDSને નાની પાર્ટીઓના વોટ કાપવાનો ડર છે. જો આ પક્ષો એકથી દસ હજાર મતો કાપી નાખે તો પરિણામ પર મોટી અસર પડી શકે છે. છેલ્લી ચૂંટણીમાં, અપક્ષો સહિત અપ્રમાણિત પક્ષોને 4.11% વોટ શેર મળ્યા હતા.
1. ભાજપે મોદીને પ્રચારના કેન્દ્રમાં રાખ્યા; બજરંગ બલી, ઝેરી સાપ, આતંક પર ફોકસ: PM નરેન્દ્ર મોદીએ 29 એપ્રિલથી 6 મે વચ્ચે એટલે કે પ્રચારના છેલ્લા 8 દિવસમાં 19 રેલી અને 6 રોડ શો કર્યા. બે દિવસમાં 36 કિલોમીટર લાંબો રોડ શો કર્યો. ભાજપના રાષ્ટ્રીય નેતાઓએ 206 જાહેર રેલીઓ અને 90 રોડ-શો કર્યા. રાજ્યના નેતાઓએ 231 બેઠકો અને 48 રોડ શો કર્યા.
પીએમ મોદીએ કોંગ્રેસને બજરંગ દળ બેન, બજરંગબલી, કેરળ સ્ટોરી, લવ જેહાદ, 91 અપશબ્દો અને ઝેરી સાપ કહેવા પર ઘેરી હતી. અન્ય નેતાઓએ પણ તુષ્ટિકરણ, મુસ્લિમ આરક્ષણ, આતંકવાદ પર બોલવાનું ચાલુ રાખ્યું.
2. સોનિયા મેદાનમાં ઊતર્યાં, રાહુલે 16 અને પ્રિયંકાએ 15 સભાઓ કરી: કોંગ્રેસે પણ છેલ્લા 8 દિવસથી પૂરી તાકાતથી પ્રચાર કર્યો. ભાજપ છોડીને કોંગ્રેસમાં સામેલ થયેલા પૂર્વ સીએમ શેટ્ટારના સમર્થનમાં સોનિયા ગાંધીએ બેઠક યોજી હતી. કોંગ્રેસના રાષ્ટ્રીય અને રાજ્યના નેતાઓએ 99 રેલી અને 33 રોડ શો કર્યા. રાહુલે 16 રેલી અને 2 રોડ શો કર્યા જ્યારે પ્રિયંકાએ 15 રેલી અને 10 રોડ શો કર્યા.
કોંગ્રેસની દરેક રેલીમાં ભાજપ સરકારના ભ્રષ્ટાચારનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો. સીએમથી લઈને સરકારી તંત્રને 40% કમિશનનો ટાર્ગેટ આપવામાં આવ્યો હતો. સ્થાનિક મુદ્દાઓ સાથે અદાણીનો પણ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો હતો.
2018માં ભાજપને બહુમતી મળી ન હતી… છતાં સરકાર બનાવી
2018માં ભાજપને 104, કોંગ્રેસને 78 અને જેડીએસને 37 બેઠકો મળી હતી. કોઈ પક્ષને બહુમતી મળી નથી. ભાજપના યેદિયુરપ્પાએ 17 મેના રોજ મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા હતા, પરંતુ 23 મેના રોજ ગૃહમાં તેમની બહુમતી સાબિત ન કરી શકવાને કારણે રાજીનામું આપ્યું હતું. આ પછી કોંગ્રેસ-જેડીએસ ગઠબંધનની સરકાર બની.
14 મહિના બાદ કર્ણાટકના રાજકારણમાં ફરી વળાંક આવ્યો છે. કોંગ્રેસ અને જેડીએસના કેટલાક ધારાસભ્યોના બળવા બાદ કુમારસ્વામીને ખુરશી છોડવી પડી હતી. યેદિયુરપ્પાએ આ બળવાખોરોને ભાજપમાં ભેળવી દીધા અને 26 જુલાઈ 2019 ના રોજ, 219 ધારાસભ્યોના સમર્થનથી, તેઓ ફરીથી મુખ્યપ્રધાન બન્યા, પરંતુ બે વર્ષ પછી રાજીનામું આપી દીધું. ભાજપે બસવરાજ બોમાઈને મુખ્યમંત્રી બનાવ્યા.
