નાસા સાથે જોડાયેલા વિજ્ઞાની માર્ક સુબ્બા રાવનું કહેવું છે કે નિસાર સેટેલાઈટ જમીન, પાણી અને બરફની સપાટીની દરેક હિલચાલને કેપ્ચર કરશે અને એજન્સીને નાનામાં નાના ફેરફારોની માહિતી પણ મોકલશે.
ચંદ્ર અને સૂર્ય પર મિશન લોન્ચ કર્યા પછી ભારતનું ISRO હવે અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસા સાથે મળીને કામ કરી રહ્યું છે. બંને સાથે મળીને એક ખાસ પ્રકારનો સેટેલાઈટ તૈયાર કરવામાં વ્યસ્ત છે. આ ઉપગ્રહનું નામ હશે – નાસા ઈસરો સિન્થેટિક એપરચર રડાર (NISAR). તેનું મોટાભાગનું કામ પૂર્ણ થઈ ગયું છે. તેને આવતા વર્ષની શરૂઆતમાં લોન્ચ કરવામાં આવી શકે છે.
શું છે નિસાર સેટેલાઈટ?
નિસાર સેટેલાઈટનું વજન 2600 કિલોગ્રામ હશે. તેનું કામ સેટેલાઈટ ઈકોસિસ્ટમમાં વૈશ્વિક અને વૈશ્વિક હવામાનની આગાહી કરવાનું છે. તે ભૂકંપ, સુનામી, જ્વાળામુખી અને ભૂસ્ખલન જેવી કુદરતી આફતોની માહિતી અને આગાહી પ્રદાન કરશે. નિસાર સેટેલાઈટ પૃથ્વી, સમુદ્ર અને બરફનું વિશ્લેષણ કરશે અને આ માહિતી એજન્સીને મોકલશે. અહીં થતી નાની નાની હિલચાલ પર પણ નજર રાખશે અને તેની માહિતી એજન્સી સુધી પહોંચાડવાનું કામ કરશે.
બજેટ કેટલું છે?
નિસાર સેટેલાઈટ તૈયાર કરવા માટે 1.5 અબજ ડોલરનું બજેટ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. જે ચંદ્રયાન-3 કરતાં ઘણું વધારે છે. તેને સૌથી મોંઘો સેટેલાઈટ કહેવામાં આવી રહ્યો છે.
વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે મહત્તમ ઉંડાણની માહિતી મેળવવા માટે ઉપગ્રહને લાંબા સમય સુધી એન્ટેનાની જરૂર પડશે. જો કે, આ શક્ય નથી, તેથી એક નવો ઉપાય શોધી કાઢવામાં આવ્યો છે. વૈજ્ઞાનિકો સેટેલાઈટના મોશન ફિચરનો ઉપયોગ કરશે. તેની મદદથી વર્ચ્યુઅલ એન્ટેના વિકસાવવામાં આવશે.
નાસાની સાથે ભારતીય વૈજ્ઞાનિકોને પણ NISAR સેટેલાઈટ મિશનના ડેટાની ઍક્સેસ હશે. ડેટાની મદદથી તેઓ વિશ્લેષણ કરી શકશે. તેની મદદથી વૈજ્ઞાનિકો અનેક પ્રકારની માહિતી આપશે.
નિસાર આટલી માહિતી આપશે
નાસા સાથે જોડાયેલા વિજ્ઞાની માર્ક સુબ્બા રાવનું કહેવું છે કે નિસાર સેટેલાઈટ જમીન, પાણી અને બરફની સપાટીની દરેક હિલચાલને કેપ્ચર કરશે અને એજન્સીને નાનામાં નાના ફેરફારોની માહિતી પણ મોકલશે.
આ સિવાય નિસાર હવામાન અને બરફના વધતા અને ઘટતા સ્તર વિશે પણ જણાવશે. નિસારના માધ્યમથી સમુદ્ર પર તરતા બરફમાં કેટલો ફેરફાર થયો છે તેની માહિતી મળશે. તેની સપાટી કેટલી ઓગળી ગઈ. બરફની ચાદરની સ્થિતિ શું છે? નાના ફેરફારો અને મોટા પ્રવાહો વિશે માહિતી આપશે.
રડાર હાઈડ્રોકાર્બન અને કાર્બન ડાયોક્સાઈડ ગેસના ભંડાર પર નજર રાખશે. પૃથ્વીના સંવેદનશીલ વિસ્તારોમાં ભૂગર્ભજળમાં થતા ફેરફારોને માપશે. આ રીતે આ ઉપગ્રહ વૈજ્ઞાનિકો માટે ખૂબ જ ઉપયોગી સાબિત થશે.
બજેટ કેટલું છે?
નિસાર સેટેલાઈટ તૈયાર કરવા માટે 1.5 અબજ ડોલરનું બજેટ તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. જે ચંદ્રયાન-3 કરતાં ઘણું વધારે છે. તેને સૌથી મોંઘો સેટેલાઈટ કહેવામાં આવી રહ્યો છે.
વૈજ્ઞાનિકોનું કહેવું છે કે મહત્તમ ઉંડાણની માહિતી મેળવવા માટે ઉપગ્રહને લાંબા સમય સુધી એન્ટેનાની જરૂર પડશે. જો કે, આ શક્ય નથી, તેથી એક નવો ઉપાય શોધી કાઢવામાં આવ્યો છે. વૈજ્ઞાનિકો સેટેલાઈટના મોશન ફિચરનો ઉપયોગ કરશે. તેની મદદથી વર્ચ્યુઅલ એન્ટેના વિકસાવવામાં આવશે.
નાસાની સાથે ભારતીય વૈજ્ઞાનિકોને પણ NISAR સેટેલાઈટ મિશનના ડેટાની ઍક્સેસ હશે. ડેટાની મદદથી તેઓ વિશ્લેષણ કરી શકશે. તેની મદદથી વૈજ્ઞાનિકો અનેક પ્રકારની માહિતી આપશે.
નિસાર આટલી માહિતી આપશે
નાસા સાથે જોડાયેલા વિજ્ઞાની માર્ક સુબ્બા રાવનું કહેવું છે કે નિસાર સેટેલાઈટ જમીન, પાણી અને બરફની સપાટીની દરેક હિલચાલને કેપ્ચર કરશે અને એજન્સીને નાનામાં નાના ફેરફારોની માહિતી પણ મોકલશે.
આ સિવાય નિસાર હવામાન અને બરફના વધતા અને ઘટતા સ્તર વિશે પણ જણાવશે. નિસારના માધ્યમથી સમુદ્ર પર તરતા બરફમાં કેટલો ફેરફાર થયો છે તેની માહિતી મળશે. તેની સપાટી કેટલી ઓગળી ગઈ. બરફની ચાદરની સ્થિતિ શું છે? નાના ફેરફારો અને મોટા પ્રવાહો વિશે માહિતી આપશે.
રડાર હાઈડ્રોકાર્બન અને કાર્બન ડાયોક્સાઈડ ગેસના ભંડાર પર નજર રાખશે. પૃથ્વીના સંવેદનશીલ વિસ્તારોમાં ભૂગર્ભજળમાં થતા ફેરફારોને માપશે. આ રીતે આ ઉપગ્રહ વૈજ્ઞાનિકો માટે ખૂબ જ ઉપયોગી સાબિત થશે.
