આજે એટલે કે 6 ફેબ્રુઆરી ઉત્તરાખંડ માટે ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. આજે પુષ્કર સિંહ ધામી સરકાર સવારે 11 વાગ્યે વિધાનસભા સત્રમાં UCCનો ડ્રાફ્ટ (બિલ) રજૂ કરશે. આ પછી, શાસક પક્ષ અને વિપક્ષ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ (UCC) વિશે ચર્ચા કરશે.
UCC પર ડ્રાફ્ટ લાવનાર ઉત્તરાખંડ દેશનું પ્રથમ રાજ્ય છે. ઉત્તરાખંડમાં કુલ 70 ધારાસભ્યો છે, જેમાં ભાજપના 47 ધારાસભ્યો છે. જ્યારે 23 ધારાસભ્યો વિપક્ષમાં છે, જેમાં 19 કોંગ્રેસ, 2 BSP (BSP ધારાસભ્ય સરબતકરીમ અંસારીનું નિધન થયું છે) અને 2 અપક્ષ ધારાસભ્યોનો સમાવેશ થાય છે.
સીએમએ કહ્યું કે યુસીસી પર વિપક્ષે પણ સહકાર આપવો જોઈએ
સીએમ ધામીએ કહ્યું કે તે ક્ષણ આવી ગઈ જેની ઘણા સમયથી રાહ જોવાઈ રહી હતી. રાજ્યના 1.25 કરોડ લોકો જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દેશની નજર ઉત્તરાખંડ તરફ છે. સીએમએ કહ્યું કે આ કાયદો મહિલા ઉત્થાનની દિશા અને સ્થિતિને મજબૂત કરવા માટેનું એક પગલું છે જેમાં દરેક સમુદાય, દરેક વર્ગ, દરેક ધર્મનો વિચાર કરવામાં આવ્યો છે. મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામીએ પણ વિપક્ષો અને અન્ય પક્ષોને UCC બિલ પાસ કરાવવામાં સહયોગ માટે કહ્યું છે.
800 પેજના ડ્રાફ્ટમાં 400 વિભાગ, 2.5 લાખ રૂપિયાના સૂચનો મળ્યા
ઉત્તરાખંડમાં UCCની નિષ્ણાત સમિતિ દ્વારા તૈયાર કરાયેલા અહેવાલમાં લગભગ 400 વિભાગો છે. અને લગભગ 800 પેજના આ ડ્રાફ્ટ રિપોર્ટમાં રાજ્યભરમાંથી ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન 2.31 લાખ સૂચનો સામેલ કરવામાં આવ્યા છે. સમિતિએ 20 હજાર લોકોનો સીધો સંપર્ક કર્યો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન તમામ ધાર્મિક નેતાઓ, સંગઠનો, રાજકીય પક્ષો અને ધારાસભ્યો સાથે વાતચીત કરવામાં આવી છે. જેના સૂચનો સમિતિ દ્વારા યુસીસી ડ્રાફ્ટમાં સામેલ કરવામાં આવ્યા છે.
રાજ્યના આદિવાસીઓને કાયદાથી દૂર રાખવામાં આવશે
ખાસ વાત એ છે કે આ કાયદો જનજાતિ પર લાગુ નહીં થાય. મતલબ કે ઉત્તરાખંડમાં રહેતી કોઈપણ જાતિ આ કાયદાથી મુક્ત રહેશે. આદિવાસી સમુદાયના રાજ્યમાં પાંચ પ્રકારની જાતિઓ છે જેમાં થારુ, બોક્સા, રાજી, ભોટિયા અને જૌનસારી સમુદાયનો સમાવેશ થાય છે. ચીન સાથેના 1962ના યુદ્ધ પછી, તેઓને 1967માં બંધારણની કલમ 342 હેઠળ આદિવાસી સમુદાયમાં સમાવેશ માટે સૂચિત કરવામાં આવ્યા હતા. હાલમાં જ આસામના મુખ્યમંત્રી હિમંતા બિસ્વા સરમાએ પણ કહ્યું છે કે તેઓ તેમના રાજ્યમાં આદિવાસીઓ અને આદિવાસીઓને પણ આ કાયદાથી મુક્ત રાખશે.
નિષ્ણાત સમિતિના અહેવાલના આ મુખ્ય મુદ્દાઓ હોઈ શકે છે
લગ્ન
- છોકરીઓની લગ્નની ઉંમર વધારવામાં આવશે જેથી તેઓ લગ્ન પહેલા ગ્રેજ્યુએટ થઈ શકે.
- તમામ ધર્મ અને જાતિઓમાં લગ્નની ઉંમર 18 વર્ષ હશે.
- બહુપત્નીત્વ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે
- લગ્ન નોંધણી ફરજિયાત બનાવવી (સ્થાનિક સંસ્થામાં કરવાની)
- કોર્ટ સિવાય તમામ પ્રકારના છૂટાછેડા પર પ્રતિબંધ રહેશે.
- પુનર્લગ્ન માટે કોઈપણ પ્રકારની શરત (હલાલા, ઈદ્દત વગેરે) પર પ્રતિબંધ રહેશે.
- પ્રતિબંધિત લગ્નોની વ્યાખ્યા કરવામાં આવી છે, સંબંધીઓ, પિતરાઈ, પિતરાઈ ભાઈઓ સાથેના લગ્ન પ્રતિબંધિત હશે, પરંતુ જો કોઈ ધર્મમાં પહેલાથી જ તેનો રિવાજ અને માન્યતા હોય તો તે આવા લગ્નો માટે મફત છે.
લિવ-ઇન સંબંધ
- સાથે રહેતા પહેલા રજીસ્ટ્રેશન ફરજીયાત રહેશે
- રજીસ્ટ્રેશનની સમાપ્તિ પણ નોંધવામાં આવશે
- જો આ સમયગાળા દરમિયાન બાળકનો જન્મ થાય છે, તો તેના હિતોનું રક્ષણ કરવું પડશે અને તેને તેના માતાપિતાના નામ પણ આપવા પડશે.
વારસો
- વારસાગત વ્યવસ્થા: પુત્ર અને પુત્રીને તેમના માતાપિતાની મિલકતમાં સમાન અધિકાર છે.
- દત્તક, વળતર ખર્ચ અને વાલીપણા માટેની જોગવાઈઓ પણ કરવામાં આવી છે. આને લગતા તમામ કાયદાઓની જોગવાઈઓ પણ UCCમાં સામેલ કરવામાં આવી છે.
- રાજ્યમાં ચાર ટકા આદિવાસીઓને કાયદામાંથી મુક્તિ રાખવામાં આવી છે, ઉત્તરાખંડમાં કોઈપણ જાતિ પર UCC કાયદો લાગુ નહીં થાય.
- ભરણપોષણ- જો પત્નીનું મૃત્યુ થાય અને તેના માતા-પિતાનો કોઈ આધાર ન હોય તો તેમના ભરણપોષણની જવાબદારી પતિની રહે છે.
- દત્તક–દરેકને દત્તક લેવાનો અધિકાર મળશે.
- વાલીપણું- જો બાળક અનાથ હોય, તો વાલીપણા માટેની પ્રક્રિયાને સરળ બનાવવામાં આવશે.
