છેલ્લા બે દાયકામાં દેશમાં HIV સંક્રમણના કેસમાં ઘટાડો થઈ રહ્યો છે. સરકારે આ રોગને રોકવા માટે મોટા પાયે અભિયાનો શરૂ કર્યા છે, પરંતુ તેનાથી વિપરીત, કેટલાક રાજ્યો આ રોગનો શિકાર બની રહ્યા છે. સંક્રમણના કેસો અનેક ગણા વધી રહ્યા છે. પણ આવું કેમ થઈ રહ્યું છે? આ વિશે જાણો.
HIV/AIDS વિશે જાગૃતિ ફેલાવવા માટે 1988 માં વિશ્વ એઇડ્સ દિવસની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી. ત્યારથી લઈને આજ સુધીમાં વિશ્વભરમાં આ રોગના કેસમાં ઘટાડો થયો છે. છેલ્લા 25 વર્ષમાં આ રોગને રોકવા માટે અનેક અભિયાનો ચલાવવામાં આવ્યા છે. લોકોને કોન્ડોમ વિશે જણાવવામાં આવ્યું હતું અને એચઆઈવી સંક્રમણના કારણોને લઈને મોટા પાયે ઝુંબેશ પણ ચલાવવામાં આવી હતી.
જો ભારતની વાત કરીએ તો અહીં પણ છેલ્લા બે દાયકામાં એઈડ્સના કેસમાં ઘટાડો નોંધાયો છે. ભારતમાં રાષ્ટ્રીય સ્તરે HIVના કેસ વાર્ષિક 40 ટકાના દરે ઘટી રહ્યા છે. નેશનલ એઇડ્સ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઇઝેશન મુજબ, 2.40 મિલિયન લોકો એચઆઇવી સાથે જીવે છે. આમાંના લગભગ 80 ટકા દર્દીઓ 15થી 49 વર્ષની વય જૂથના છે. 25 વર્ષ પહેલા આ આંકડો આના કરતા અનેક ગણો વધારે હતો.
યુએનએ એચઆઈવીના ઘટતા કેસો પર ખુશી વ્યક્ત કરી હતી અને અનુમાન લગાવ્યું હતું કે 2030 સુધીમાં આ રોગ નાબૂદ થઈ શકે છે, પરંતુ કેટલાક કિસ્સાઓમાં આ વાસ્તવિકતાની બહાર હોવાનું જણાય છે. ભારતના કેટલાક રાજ્યોમાં HIVના કેસ વધી રહ્યા છે. ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ ભારતના ચાર રાજ્યોમાં એચઆઈવીનો ગ્રાફ વધ્યો છે.
પંજાબમાં 2010થી 2023 સુધીમાં HIVના કેસોમાં લગભગ 117 ટકાનો વધારો થયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન, આ વાયરસના કેસ ત્રિપુરામાં 524 ટકા, અરુણાચલ પ્રદેશમાં 470 ટકા અને મેઘાલયમાં 125 ટકા વધ્યા છે. રાષ્ટ્રીય સ્તરે આ વાયરસના કેસમાં લગભગ 44 ટકાનો ઘટાડો થયો છે. નેશનલ એઈડ્સ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઈઝેશન અનુસાર, રાષ્ટ્રીય સ્તરે એચઆઈવી સંક્રમણ ઘટી રહ્યું છે. આ રોગનો ગ્રાફ દર વર્ષે ઘટી રહ્યો છે. જો કે, કેટલાક રાજ્યોમાં સંક્રમણમાં વધારો જોવા મળ્યો છે.
નેશનલ એઈડ્સ કંટ્રોલ ઓર્ગેનાઈઝેશનના એક અધિકારીએ નામ ન આપવાની શરતે જણાવ્યું કે પંજાબ હોય કે નોર્થ ઈસ્ટ રાજ્યો, નશાની લત ખૂબ વધી રહી છે. યુવાનોમાં વ્યસન એક ફેશન બની ગયું છે. નશો કરવા માટે માત્ર એક જ સિરીંજનો ઉપયોગ થાય છે, યુવાનોને ખબર નથી હોતી કે આ સિરીંજથી એચઆઈવીનો ચેપ લાગી શકે છે. જો એક વ્યક્તિને HIV હોય અને તેની વપરાયેલી સિરીંજનો ઉપયોગ કરતા તમામ લોકોને ચેપ લાગશે.
એચ.આય.વી વિશે સામાન્ય માન્યતા એ છે કે તે માત્ર જાતીય સંભોગ દ્વારા જ ફેલાય છે. આવી સ્થિતિમાં, યુવાનોને તેના આ રીતે ફેલાવવાનું કારણ ખબર નથી. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, જો તેઓ જાણતા હોય તો પણ, માદક દ્રવ્યોના વ્યસનની સરખામણીમાં HIV ચેપ હળવો દેખાય છે. આ જ કારણ છે કે આ રાજ્યોમાં આ રોગના કેસ વધી રહ્યા છે.
એચ.આઈ.વી. વિશે જાગૃતિ છે. પરંતુ તેમાં વધુ વધારો કરવાની જરૂર છે. શહેરી વિસ્તારોથી લઈને ગ્રામ્ય વિસ્તારો સુધી, લોકો જાણે છે કે એચઆઈવી કેવી રીતે ફેલાય છે, જો કે, કેટલાક ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં, આ રોગના દર્દીઓ તેને ચેપી રોગ માને છે, એટલે કે શ્વાસ લેવાથી અથવા છીંકવાથી અને એકસાથે ખાવાથી ફેલાતો રોગ. આ બાબતે કામ કરવાની જરૂર છે. લોકોને એ પણ સમજવાની જરૂર છે કે એચ.આય.વી માત્ર અસુરક્ષિત સંભોગ દ્વારા જ નહીં પરંતુ સિરીંજના ઉપયોગ અને લોહી ચઢાવવાથી પણ ફેલાય છે.
