ભોપાલમાં મધ્યપ્રદેશ સરકારની બીજી સૌથી મોટી સતપુડા બિલ્ડિંગમાં સોમવારે સાંજે 4 વાગ્યે લાગેલી આગ મંગળવારે સવારે 8 વાગ્યા સુધીમાં કાબૂમાં આવી હતી. મુખ્યમંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણના નિર્દેશ પર રચાયેલ અધિકારીઓની ટીમ તપાસ માટે સતપુડા ભવન પહોંચી હતી. તપાસ ટીમના સભ્ય એસીએસ હોમ રાજેશ રાજૌરાએ કહ્યું, ‘આગ લાગવાના કારણ અંગે કંઈપણ કહેવું ઉતાવળભર્યું ગણાશે. તમામ માળે આગ પર કાબૂ મેળવી લેવામાં આવ્યો છે. છઠ્ઠા માળેથી ધુમાડો નીકળી રહ્યો છે. અમે બપોરે 1 વાગ્યાથી અમારી તપાસ શરૂ કરીશું.
ભોપાલના કલેક્ટર આશિષ સિંહનું કહેવું છે કે, ‘આગ સંપૂર્ણ રીતે કાબૂમાં છે. અમારી પ્રાથમિકતા એ હતી કે કોઈ જાનહાનિ ન થવી જોઈએ અને આગ આસપાસના વિસ્તારોમાં ફેલાઈ ન જોઈએ. મુખ્યમંત્રીએ સમગ્ર સમય આ ઘટના પર નજર રાખી હતી. કેન્દ્ર સરકાર તરફથી પણ સેનાની મદદ લેવામાં આવી હતી. આર્મી, સીઆઈએસએફ, ભેલ, એરપોર્ટ ઓથોરિટી – તમામ એજન્સીઓના પ્રયાસોથી આગ પર કાબૂ મેળવી લેવામાં આવ્યો છે.
બિલ્ડિંગના ત્રીજા માળેથી શરૂ થયેલી આગ છઠ્ઠા માળ સુધી પહોંચી હતી. આગ લાગી ત્યારે બિલ્ડિંગમાં લગભગ 1000 લોકો હતા. નાસભાગમાં અનેક લોકો ઘાયલ થયા હતા. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે આ 4 માળમાં રાખવામાં આવેલી 12 હજારથી વધુ ફાઇલો સળગીને ખાખ થઈ ગઈ છે. આમાંની મોટાભાગની ફાઈલો મેડિકલ વિભાગને લગતી હતી.
સરકારનું અનુમાન છે કે આગ શોર્ટ સર્કિટને કારણે લાગી હતી અને એસી કોમ્પ્રેસરમાં બ્લાસ્ટ થવાને કારણે ફેલાઈ હતી. આખી ઓફિસમાં 30થી વધુ એસી કોમ્પ્રેસરમાં બ્લાસ્ટ થયા છે. આગ લાગવાના કારણની તપાસ માટે મુખ્યમંત્રીએ 4 સભ્યોની કમિટીની રચના કરી છે. ગૃહમંત્રી નરોત્તમ મિશ્રા, આરોગ્ય પ્રધાન પ્રભુરામ ચૌધરી અને તબીબી શિક્ષણ પ્રધાન વિશ્વાસ સારંગ ઘટનાસ્થળે પહોંચ્યા અને પરિસ્થિતિનો તાગ મેળવ્યો હતો.
એરફોર્સ પાસેથી પણ મદદ લેવામાં આવી હતી
મંગળવારે સવારે પાંચ વાગ્યે આગ પર કાબૂ મેળવવામાં મહાનગરપાલિકા, પોલીસ અને ફાયર બ્રિગેડની ટીમને થોડીક અંશે સફળતા મળી હતી, પરંતુ આગ સંપૂર્ણપણે ઓલવી શકાઈ નહોતી. સવારે 6 વાગ્યે, સતપુરા ભવનના પશ્ચિમ બ્લોકના પાછળના ટાવરમાંથી જ્વાળાઓ વચ્ચે-વચ્ચે ભડકી રહી હતી. સાતપુરા બિલ્ડીંગના ચોથા, પાંચમા અને છઠ્ઠા માળે લાગેલી આગને બુઝાવવા માટે સતત પાણી નાખવામાં આવ્યા બાદ પણ ધુમાડો વધતો રહ્યો હતો. ફાયર બ્રિગેડના 50 જેટલા વાહનો, 300 જેટલા પાણીના ટેન્કર સ્થળ પર હતા. આ આગ 16 કલાક બાદ કાબુમાં આવી શકી હતી. સરકારે એરફોર્સ પાસે પણ મદદ માંગી, પરંતુ તે મળી શકી નહીં.
CMએ કેન્દ્ર પાસે મદદ માંગી હતી
સોમવારે રાત્રે જ્યારે આગ ઓલવવાના પ્રયાસો નિષ્ફળ ગયા ત્યારે મુખ્યમંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે સંરક્ષણ મંત્રી રાજનાથ સિંહ પાસે એરફોર્સની મદદ માંગી. એવું કહેવામાં આવ્યું હતું કે AN 32 એરક્રાફ્ટ અને MI-15 હેલિકોપ્ટર રાત્રે જ આવવાના હતા, પરંતુ મંગળવારે સવાર સુધી પહોંચ્યા ન હતા. સીએમએ પીએમ નરેન્દ્ર મોદી અને કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહ સાથે ફોન પર પણ ચર્ચા કરી અને તેમને જાણ કરી અને જરૂરી મદદ માંગી. ભોપાલના કલેક્ટર આશિષ સિંહે જણાવ્યું કે આગ ઉપરના માળે લાગી હતી અને તેમાં જ્વલનશીલ સામગ્રી હતી, તેથી આટલો સમય લાગ્યો.
ત્રણ વિભાગના દસ્તાવેજો બળીને રાખ
સતપુડા ભવનમાં અનેક વિભાગોની ઓફિસ છે, જેમાં રાખવામાં આવેલા દસ્તાવેજો બળીને રાખ થઈ ગયા છે. ચોથા માળે આરોગ્ય વિભાગની ફરિયાદ શાખા છે. અહીં EOW અને લોકાયુક્તમાં કર્મચારીઓ-અધિકારીઓ સામે થયેલી ફરિયાદો અને તપાસના દસ્તાવેજો રાખવામાં આવ્યા હતા. 12 હજારથી વધુ ફાઈલો નાશ પામી છે. આમાંની મોટાભાગની ફાઈલો મેડિકલ વિભાગને લગતી હતી.
હવે જાણો જ્યાં આગ લાગી હતી તે ફ્લોર પર કઇ ઓફિસ છે.
આગ સૌપ્રથમ સતપુડા બિલ્ડીંગના ત્રીજા માળે લાગી હતી. આ ફ્લોર પર અનુસૂચિત જનજાતિ પ્રાદેશિક વિકાસ યોજનાનું કાર્યાલય છે. અહીંથી આગ ચોથા, પાંચમા અને છઠ્ઠા માળ સુધી પહોંચી હતી. આ ત્રણેય માળે આરોગ્ય નિયામકની કચેરીઓ આવેલી છે.
જૂના ફર્નિચર અને કાગળોમાંથી આગ ફાટી નીકળી હતી
થોડા મહિના પહેલા આરોગ્ય વિભાગમાં આંતરિક સુશોભન અને નવીનીકરણની કામગીરી કરવામાં આવી હતી. આ દરમિયાન, જૂના લાકડાના કબાટ અને અન્ય ફર્નિચર મોટા પાયે બહાર કાઢવામાં આવ્યા હતા, જે આરોગ્ય નિયામકની કચેરીમાં રાખવામાં આવ્યા હતા. આગ લાકડાના આ વેસ્ટ મટિરિયલ સુધી પહોંચી હતી. જેના કારણે ફાયર બ્રિગેડના જવાનોને આગ ઓલવવા ભારે જહેમત ઉઠાવવી પડી હતી.
કોંગ્રેસે ષડયંત્રની આશંકા વ્યક્ત કરી છે
કોંગ્રેસે સતપુડા ભવનની આગ પાછળ કાવતરું હોવાની આશંકા વ્યક્ત કરી છે. પૂર્વ મંત્રી અરુણ સુભાષ યાદવે ટ્વીટ કરીને કહ્યું- શું આગના બહાને કૌભાંડના દસ્તાવેજો સળગાવવાનું ષડયંત્ર છે?
પીસી શર્માએ કહ્યું- સરકારના આંદોલનનો સમય
પૂર્વ મંત્રી પીસી શર્માએ કહ્યું છે કે જો કોઈ રાજ્યમાં ચૂંટણી પહેલા સરકારી રેકોર્ડ બિલ્ડિંગમાં આગ લાગે છે તો તેનો અર્થ એ છે કે સરકાર ગઈ છે. પાપો દૂર થયા. શિવરાજ જી અને તેમની સરકાર સારો સમય પસાર કરી રહી છે.
કોંગ્રેસના મીડિયા વિભાગના પ્રમુખ કેકે મિશ્રાએ ટ્વીટ કરીને લખ્યું – 15 દિવસ પહેલા મેં આશંકા વ્યક્ત કરી હતી કે સરકારી ઓફિસોને આગ લગાડવાનું અભિયાન શરૂ થશે.
આમ આદમી પાર્ટીના અતુલ શર્માએ કહ્યું છે કે સતપુડા ભવનમાં લાગેલી આગને કારણે સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે. તેણે કહ્યું કે આગ લાગી હતી કે લગાવવામાં આવી હતી. સરકાર છોડતા પહેલા તમામ ગેરરીતિઓ અને કૌભાંડોના પુરાવાઓ નાશ કરવામાં આવ્યા છે.
ભાજપે કહ્યું- કોંગ્રેસ રાજકારણ કરી રહી છે
ભાજપના રાજ્ય મીડિયા પ્રભારી આશિષ અગ્રવાલે સતપુડા ભવનમાં લાગેલી આગ અંગેના નિવેદન પર પલટવાર કર્યો છે. તેમણે કહ્યું- કોંગ્રેસને મૃતદેહો પર રાજનીતિ કરવામાં મજા આવે છે. આકસ્મિક આગ પર મજાક ઉડાડવામાં મજા આવે છે. આ કેટલું દુઃખદ છે. આગને કાબુમાં લેવા માટે મુખ્યમંત્રી પોતે મોનીટરીંગ કરી રહ્યા છે.
કોંગ્રેસના આક્ષેપો પાયાવિહોણા છેઃ આરોગ્ય મંત્રી
આરોગ્ય મંત્રી ડો.પ્રભુરામ ચૌધરીએ કોંગ્રેસના આક્ષેપો પર કહ્યું કે પછી ખબર પડશે કે શું બળ્યું છે? શું થયું છે? કોંગ્રેસના આક્ષેપો પાયાવિહોણા છે. કોંગ્રેસના લોકો કહે છે કે અમને પહેલાથી જ ખબર હતી, તો શું તેમણે લગાવી દીધી? જે હોય તે પણ મુખ્યમંત્રીએ વરિષ્ઠ અધિકારીઓની કમિટી બનાવી છે. તેની તપાસમાં બહાર આવશે.
11 વર્ષ પહેલા પણ આગ લાગી હતી
25 જૂન 2012ના રોજ સતપુડા ભવનના ચોથા માળે આગ લાગી હતી. ત્યારબાદ આ માળે ટેકનિકલ શિક્ષણ વિભાગની ઓફિસ હતી. ત્યારે પણ શોર્ટ સર્કિટના કારણે આગ લાગી હોવાનું જણાવાયું હતું.