આ વર્ષે ચોમાસું સામાન્ય તારીખના એક દિવસ પહેલા કેરળમાં પહોંચી શકે છે. હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર ચોમાસું 31 મેના રોજ કેરળ પહોંચશે. જો કે કેરળમાં ચોમાસાના આગમનની સામાન્ય તારીખ 1 જૂન છે. હવામાન વિભાગે બુધવારે મોડી રાત્રે આ અંદાજ જાહેર કર્યો હતો. જાહેર કરેલી તારીખમાં 4 દિવસ વધુ કે ઓછા રહેવાની શક્યતા છે. એટલે કે ચોમાસું 28મી મેથી 3જી જૂન વચ્ચે ગમે ત્યારે આવી શકે છે.
હવામાન વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, ચોમાસું અંદામાન સમુદ્ર અને બંગાળની ખાડીમાં આવેલા ટાપુ જૂથોમાં બે દિવસ પહેલા એટલે કે 19 મેના રોજ પહોંચવાની સંભાવના છે, જ્યારે ત્યાં પહોંચવાની સામાન્ય તારીખ 21 મે છે. ગયા વર્ષે પણ અંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓમાં ચોમાસું 19 મેના રોજ આવ્યુ હતું, પરંતુ 8 જૂને કેરળમાં 9 દિવસ મોડું પહોંચ્યું હતું.
IMDના ડેટા અનુસાર કેરળમાં ચોમાસાના એન્ટ્રીની તારીખો છેલ્લા 150 વર્ષોમાં તદ્દન અલગ રહી છે. 1918માં ચોમાસું 11 મેના રોજ સૌ પ્રથમ કેરળ પહોંચ્યું હતું, જ્યારે 1972માં તે 18 જૂનના રોજ સૌથી મોડા કેરળ પહોંચ્યું હતું. છેલ્લા ચાર વર્ષની વાત કરીએ તો 2020માં ચોમાસું 1 જૂન, 2021માં 3 જૂન, 2022માં 29 મે અને 2023માં 8 જૂને કેરળ પહોંચ્યું હતું.
અલ નીનો અને લા નીના એમ બે જળવાયુની પેટર્ન છે. ગયા વર્ષે અલ નીનો સક્રિય હતુ, જ્યારે આ વખતે અલ નીનોની સ્થિતિ આ અઠવાડિયે સમાપ્ત થઈ ગઈ છે અને ત્રણથી પાંચ સપ્તાહમાં લા નીનાની સ્થિતિ સર્જાય તેવી શક્યતા છે. ગયા વર્ષે, અલ નીનો દરમિયાન, સામાન્ય કરતાં 94% ઓછો વરસાદ પડ્યો હતો. 2020 થી 2022 દરમિયાન લા નીના ટ્રિપલ ડીપ દરમિયાન, 109%, 99% અને 106% વરસાદ થયો હતો.
અલ નિનો: આમાં દરિયાનું તાપમાન 3 થી 4 ડિગ્રી વધે છે. તેની અસર 10 વર્ષમાં બે વાર જોવા મળે છે. તેની અસરને કારણે વધુ વરસાદવાળા વિસ્તારોમાં ઓછો વરસાદ અને ઓછો વરસાદ ધરાવતા વિસ્તારોમાં વધુ વરસાદ પડે છે.
લા નીના: આમાં દરિયાનું પાણી ઝડપથી ઠંડુ થાય છે. તે વિશ્વભરના હવામાનને અસર કરે છે. આકાશ વાદળછાયું છે અને ભારે વરસાદ પડી રહ્યો છે.
IMDનો અંદાજ – આ વર્ષે 106% એટલે કે 87 સેમી વરસાદ પડી શકે છે
ગયા મહિને IMDએ કહ્યું હતું કે દેશમાં આ વર્ષે સામાન્ય ચોમાસું કરતાં સારું રહેશે. હવામાન વિભાગ (IMD) સામાન્ય કરતાં 104 થી 110 ટકા વરસાદને સારો માને છે. આ પાક માટે સારો સંકેત છે. ખરીફ પાક સામાન્ય ચોમાસાના વરસાદ પર આધાર રાખે છે.
IMDએ કહ્યું કે 2024માં 106% એટલે કે 87 સેમી વરસાદ થઈ શકે છે. 4-મહિનાની ચોમાસાની ઋતુ માટે લાંબા ગાળાની સરેરાશ (LPA) 868.6 mm એટલે કે 86.86 cm છે. એટલે કે ચોમાસામાં આટલો કુલ વરસાદ હોવો જોઈએ.
હવામાન એજન્સી સ્કાયમેટે મંગળવારે 9 એપ્રિલે જણાવ્યું હતું કે આ વખતે ચોમાસું સામાન્ય રહેશે. એટલે કે જૂનથી સપ્ટેમ્બર સુધીના 4 મહિનામાં સરેરાશ અથવા સામાન્ય વરસાદ પડશે. હવામાન વિભાગ (IMD) 96 થી 104 ટકા વચ્ચેના વરસાદને સરેરાશ અથવા સામાન્ય માને છે. આ પાક માટે સારો સંકેત છે.
હવામાન વિભાગની દૈનિક આગાહી મુજબ, રાજસ્થાન, પંજાબ, હરિયાણા, મધ્યપ્રદેશ, ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, દિલ્હી, ઝારખંડ, પશ્ચિમ બંગાળ અને ઓડિશામાં 16 મેથી 20 મે વચ્ચે અલગ-અલગ દિવસોમાં હિટવેવનું એલર્ટ છે. આ સિવાય આસામ, મેઘાલય, ત્રિપુરા, પશ્ચિમ બંગાળ અને બિહારમાં 16મી મેના રોજ ભીષણ ગરમી પડશે.
- મહારાષ્ટ્ર, છત્તીસગઢ, ગુજરાત, આંધ્રપ્રદેશ અને તેલંગાણામાં વીજળી પડવાની સંભાવના છે.
- મધ્યપ્રદેશ, ગોવા અને કર્ણાટકમાં 40-50 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાશે.
- ઉત્તર પ્રદેશ, પંજાબ, હરિયાણા અને રાજસ્થાનમાં હીટવેવ રહેશે.
- ગુજરાતમાં ગરમીની અસર જોવા મળશે.
- રાજસ્થાન, બિહાર, ઉત્તર પ્રદેશ, હરિયાણા, દિલ્હી, પંજાબ અને મધ્ય પ્રદેશમાં ગરમીનું એલર્ટ રહેશે.
- અરુણાચલ પ્રદેશ, આસામ, મેઘાલય, તમિલનાડુ, પુડુચેરી અને કેરળમાં વરસાદ પડશે.
- તેલંગાણા, કર્ણાટક, મધ્યપ્રદેશ, છત્તીસગઢ, આંધ્રપ્રદેશ, તમિલનાડુમાં 40-50 કિમી/કલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાશે.
- રાજસ્થાન, પંજાબ, હરિયાણા, દિલ્હી, ચંદીગઢ, મધ્યપ્રદેશ, ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, ઝારખંડ, ઓડિશા, પશ્ચિમ બંગાળમાં હીટ વેવ એલર્ટ છે.
- છત્તીસગઢ, તેલંગાણા, કર્ણાટક, તમિલનાડુ, પુડુચેરી, કેરળ, આસામ, મેઘાલય, પશ્ચિમ બંગાળ, સિક્કિમ, નાગાલેન્ડ, મણિપુર, મિઝોરમ, ત્રિપુરા અને અરુણાચલમાં વરસાદનું એલર્ટ છે.
- કર્ણાટકમાં 40-50 કિમી પ્રતિ કલાકની ઝડપે પવન ફૂંકાશે.
નેચર જર્નલમાં પ્રકાશિત એક અભ્યાસ અનુસાર, 2023ની ગરમીએ 2 હજાર વર્ષનો રેકોર્ડ તોડી નાખ્યો છે. વૈજ્ઞાનિકોએ ચેતવણી આપી છે કે વધતા તાપમાન અને વધતી વસ્તીના કારણે લાખો વૃદ્ધોને 2050 સુધીમાં ભારે ગરમીનો સામનો કરવો પડશે. પહેલેથી જ 14% વૃદ્ધો 37.5 ડિગ્રીથી વધુ તાપમાનમાં રહે છે. 2050 સુધીમાં આ સંખ્યા 23% સુધી પહોંચી શકે છે. વધતી વસ્તીને ટાળી શકાતી નથી, પરંતુ ઉત્સર્જન ઘટાડીને ગરમીનું જોખમ ઘટાડી શકાય છે.
