શ્રી રામચરિત માનસના લંકાકાંડનો આ સંદર્ભ છે. શ્રી રામ તેમની વાનર સેના સાથે લંકા પહોંચ્યા હતા. યુદ્ધ પહેલાં શ્રી રામ યુદ્ધ ટાળવા માટે વધુ એક પ્રયાસ કરવા માગતા હતા. તેમણે અંગદને રાવણના દરબારમાં દૂત તરીકે મોકલ્યો હતો. લંકાના દરબારમાં રાવણ અને અંગદ વચ્ચેની વાતચીતમાં અંગદે રાવણને 14 એવા દૂષણો વિશે જણાવ્યું હતું, જેના કારણે કોઈપણ વ્યક્તિનું જીવન બરબાદ થઈ શકે છે. જો આમાંથી એક પણ ખરાબી વ્યક્તિના સ્વભાવમાં આવી જાય તો તેના જીવનમાંથી સુખ અને શાંતિ ગાયબ થઈ જાય છે.
અંગદે રાવણને કહ્યું કે-
कौल कामबस कृपिन बिमूढ़ा। अति दरिद्र अजसी अति बूढ़ा।।
सदा रोगबस संतत क्रोधी। बिष्नु बिमुख श्रुति संत बिरोधी।।
तनु पोषक निंदक अघ खानी। जीवत सव सम चौदह प्रानी।।
અર્થઃ વામ માર્ગી એટલે સંસારની વિરુદ્ધ ચાલવું, કામુક, કંજૂસ, અત્યંત મૂર્ખ, અત્યંત ગરીબ, કુખ્યાત, અતિ વૃદ્ધ, સતત રોગી, હંમેશા ક્રોધિત, ભગવાનથી વિમુખ, વેદ અને સંતોનો વિરોધ કરનાર, માત્ર પોતાની સંભાળ રાખનાર, નિંદા અને પાપી કૃત્યો કરવા, આ 14 અનિષ્ટોને શક્ય તેટલી વહેલી તકે છોડી દેવા જોઈએ, નહીં તો આપણે બરબાદ થઈ જઈએ છીએ.
આ અંગદ અને રાવણ વચ્ચેનો ટૂંકો પ્રસંગ છે
શ્રી રામે અંગદને પોતાનો દૂત બનાવીને રાવણના દરબારમાં મોકલ્યો હતો. અંગદ રાવણની લંકામાં પ્રવેશતાની સાથે જ રાવણના પુત્રને મળ્યો. અંગદે રાવણના પુત્રને હરાવ્યો હતો. જ્યારે અંગદ રાવણના દરબારમાં પહોંચ્યો ત્યારે તેમણે રાવણને બાલી વિશે જણાવ્યું. બાલીનું નામ સાંભળીને રાવણ થોડો બેચેન થઈ ગયો.
અંગદે રાવણને શ્રી રામ સાથેનું યુદ્ધ મુલતવી રાખવાની સલાહ આપતા કહ્યું ‘માતા સીતાને સુરક્ષિત આપી દો, તેમાં જ બધાનું કલ્યાણ છે.’ રાવણ અહંકારી હતો, તેમણે અંગદની વાત ન સાંભળી. ત્યારે અંગદે રાવણને કહ્યું કે જે લોકોમાં 14 દુર્ગુણો હોય છે તેમનું જીવન બરબાદ થઈ જાય છે અને આવા લોકોના જીવનમાં સુખ, શાંતિ અને સફળતા નથી હોતી.
