આજકાલ, બોટલનું પાણી પીવાની પ્રથા સામાન્ય બની ગઈ છે. કોલેજ હોય, ઓફિસની કેન્ટીન હોય કે ટ્રેનમાં મુસાફરી કરતી વખતે, દરેક જગ્યાએ લોકો પોતાની તરસ છીપાવવા માટે મિનરલ વોટરનો ઉપયોગ કરે છે. તે દરેક જગ્યાએ સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે. પરંતુ આ દિવસોમાં બજારમાં બ્રાન્ડેડ કંપનીઓના નામે નકલી બોટલનું પાણી પણ વેચાવા લાગ્યું છે, તેથી તેની ઓળખ કરવી જરૂરી છે.
પાણી એ આપણા જીવનનો મુખ્ય આધાર છે. તે જેટલું મહત્વનું છે તેટલું જ મહત્વ પેકેજ્ડ વોટરનો ધંધો પણ ધરાવે છે. આ દિવસોમાં બોટલ્ડ વોટરનો ધંધો ફૂલીફાલી રહ્યો છે. બિસ્લેરીથી લઈને કિનલે જેવી ઘણી કંપનીઓએ દેશમાં પોતાનું સ્થાન બનાવ્યું છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે જાણીતી અને રજિસ્ટર્ડ કંપનીઓ સિવાય પણ ઘણી એવી કંપનીઓ છે જે નકલી પાણીનો કારોબાર ચાલી રહ્યો છે. જેના કારણે લોકોના આરોગ્ય સાથે ગંભીર રમત રમાઈ રહી છે. તાજેતરમાં જ મધ્યપ્રદેશના ગ્વાલિયરમાં એક વ્યક્તિ પેકેજ્ડ વોટર પીને બીમાર પડ્યો હતો. નકલી બ્રાન્ડના નામથી વેચાતી બોટલમાં પાણી વાસી અને ગંદુ હતું.
બોટલો પર છપાયેલા ISI માર્ક કોડ દ્વારા અસલી અને નકલી પાણીની ઓળખ કરી શકાય છે. જો તમે 20 રૂપિયાની બોટલ ખરીદો છો, તો તમે તેના પર છપાયેલા IS-14543 કોડ દ્વારા જાણી શકો છો કે પાણી ઠીક છે કે નહીં. ઘણી કંપનીઓ સમાન કોડનો ઉપયોગ કરીને બજારમાં છેતરપિંડી કરી રહી છે.
BIS કેર નામની મોબાઈલ એપનો ઉપયોગ કરીને તેને સરળતાથી ઓળખી શકાય છે. આ એપ દ્વારા તમે બોટલના પાણીના માનકની ઓળખાણ કરી શકો છો. આમાં તમને ખબર પડશે કે તે ક્યાં પેક કરવામાં આવ્યું છે અને તેમાં કયા મિનરલ્સનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.
જ્યારે તમે BIS કેર એપ ખોલો છો, ત્યારે કેટલાક આઇકોન દેખાશે. આમાંથી એક ISI હશે. જેના પર વેરિફાઈડ લાયસન્સની વિગતો લખવામાં આવશે. આના પર ક્લિક કરવાથી તમને CM/L-10 નો 10 અંકનો કોડ મળશે. તમે ખરીદેલી બોટલના પેકેજિંગમાંથી તમારે આ કોડની નકલ કરવી પડશે. તે પછી તમે અસલી અને નકલી વચ્ચે સરળતાથી ઓળખી શકશો.
જ્યારે કોઇ અસલી અને નકલી બોટલ બંધ પાણીની ઓળખ તેના પર લખેલા સ્પેલિંગ પરથી જાણી શકાય છે. ઘણી વખત નકલી કંપનીઓ બ્રાન્ડેડ કંપનીઓના નામથી પાણીનું વેચાણ કરતી હોય છે. હવે આમાં નકલી કંપનીઓ અદલ બ્રાન્ડની કોપી મારે છે.પરંતું સ્પેલિંગમાં થોડો બદલાવ કરી નાખે છે જેથી તેના પર ટ્રેડમાર્ક કોપીનો કેસ ન થાય. પરંતુ ઉપયોગ કરતા આ ફર્ક સમજી શકતો નથી અને તે ફ્રોડનો ભોગ બને છે. આથી બોટલની સાચી ઓળખ ખુબ જરૂરી છે.